Szczytno

Szczytno to miasto leżące w województwie warmińsko – mazurskim. Stanowi wizytówkę współczesnego charakteru Mazur. To miejsce, gdzie króluje turystyka. W ścisłym centrum znajdują się dwa jeziora – Domowe Duże i Domowe Małe. Wokół Szczytna wśród lasów i unikatowej mazurskiej przyrody można znaleźć miejsce na odpoczynek, spacer i wycieczkę rowerową. To miejsce, gdzie można odetchnąć pełną piersią.

Po wypoczynku na łonie natury warto odwiedzić lokalne atrakcje turystyczne: Zamek Krzyżacki znany wszystkim z „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza, Chatę Mazurską czy zabytkowe szczycieńskie kościoły.

Szczytno to nie tylko unikatowe walory turystyczne, ale też kultura na najwyższym poziomie. W lecie miasto żyje w tempie wydarzeń wyznaczonych przez cykl imprez „Letnie Granie”. Składają się na niego wydarzenia kulturalno – sportowe: koncerty, zawody sportowe, imprezy kulinarne, wydarzenia o charakterze folklorystycznym i historycznym.

Szczytno to miasto, które muzykę ma „we krwi”. To stąd w świat wyruszył jeden z twórców polskiego Big Beatu Krzysztof Klenczon, późniejszy lider Pięciolinii, Czerwonych Gitar i Trzech Koron. To pośród szczycieńskich ulic w jego głowie rodziły się pomysły na znane wszystkim przeboje: „Kwiaty we włosach”, „Wróćmy na jeziora” czy „Matura”.

Mieszkańcy i władze samorządowe stawiają mocno na aktywne spędzanie czasu. To tutaj latem odbywa się Maraton Juranda, a najwytrwalsi sportowcy mierzą się w Triathlonie. Na wodach jeziora Domowego Dużego pierwsze szlify zbierają żeglarze, a ci trochę bardziej amatorscy sportowcy chętnie wypożyczają z bogato wyposażonej bazy wodnej rowery i sprzęt wodny.

29 stycznia 2025 r. Rada Miejska Szczytna podjęła decyzję o przystąpieniu, a właściwie o powrocie miasta do ZMP. Wcześniej Szczytno należało do Związku w latach 2004 – 2011.

Więcej informacji: www.miastoszczytno.pl

Tczew

Tczew to miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim, należące do aglomeracji trójmiejskiej. To czwarte miasto w województwie pomorskim, aktualnie mieszka w nim ponad 56 tys. osób. Leży w pradolinie rzeki Wisły, w regionie Kociewie, w odległości ok. 30 km od Gdańska,

Jest jednym z najstarszych miast na Pomorzu, jego historia sięga 1252 roku. Jest to węzeł komunikacyjny Polski północnej, leżący przy skrzyżowaniu szlaku Śląsk – Bałtyk i Berlin – Królewiec.

Szczególną atrakcję Tczewa stanowią wiślane mosty. Jako pierwszy, w latach 1851-1857, powstał most drogowy i był wówczas jednym z najdłuższych na świecie (837 metrów długości). Jego budowa kosztowała 4 miliony talarów. Kamień węgielny pod budowę położył Fryderyk Wilhelm IV. Most początkowo miał dziesięć wież i dwie bramy wjazdowe z pięknymi portalami – do dzisiaj pozostały jedynie cztery wieże. Amerykańskie Towarzystwo Inżynieryjne uznało most tczewski za międzynarodowy zabytek inżynierii budowlanej (na tej samej liście jest m.in. paryska wieża Eiffel’a).
Drugi most, kolejowy, powstał w latach 1888-1890.

W mieście znajduje się Muzeum Wisły - jedyne w Polsce, a trzecie w kolejności powstania (działa od 1984 r.) na świecie muzeum poświęcone rzece. O jego lokalizację ubiegało się kilka miast: Sandomierz, Kazimierz Dolny, Wyszogród, Toruń, Gniew i Włocławek.

Do dzisiaj od czasów średniowiecza niewiele zmieniwszy się przez wieki przetrwał układ lokacyjny Starego Miasta. Stare, wąskie ulice: Garncarska, Kościelna, Podmurna, Rybacka i Zamkowa zachowały nie tylko swoje nazwy, lecz i urok minionych stuleci. Plac Hallera jest centralnym punktem Starego Miasta. Otaczające go secesyjne kamienice pochodzą z XIX i XX w Ciekawostką może być fakt, że większość z nich ustawiono na średniowiecznych fundamentach.

Współczesny Tczew jest jednym z największych węzłów kolejowych na Pomorzu. Stacja kolejowa w Tczewie jest ważną stacją w ruchu pasażerskim, jak i towarowo-przeładunkową, skomunikowaną z Trójmiastem, a także największymi miastami w Polsce

Miasto pierwszy raz zostało członkiem ZMP w 1990 r., a więc tuż po odrodzeniu się polskiej samorządności i samego Związku. W 2005 r. jego radni zdecydowali o wystąpieniu z organizacji, by w styczniu bieżącego roku ponownie zagłosować za przynależnością Tczewa do Związku Miast Polskich.

Więcej informacji: www.tczew.pl 

Włodawa

Jest miastem powiatowym – najważniejszym ośrodkiem Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Leży we wschodniej części województwa lubelskiego, tuż przy granicy z Białorusią i Ukrainą. Znajduje się w sąsiedztwie Poleskiego Parku Narodowego i Sobiborskiego Parku Krajobrazowego. Powierzchnia miasta wynosi 19 km2, a liczba mieszkańców ok. 13 tysięcy.

Położenie w obszarze Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego – o wybitnych walorach środowiska przyrodniczego, bogatym w kompleksy leśne, użytki zielone i jeziora, ze stosunkowo mało przekształconym środowiskiem naturalnym, w bezpośrednim sąsiedztwie Bugu – sprzyja rozwojowi funkcji turystycznej.

Spływy kajakowe to bardzo popularna w ostatnim czasie forma aktywnego wypoczynku. Wody Pojezierza Łęczyńsko – Włodawskiego stanowią obszar wyjątkowo atrakcyjny zarówno dla turystów, jak i przyrodników. Jednym ze sposobów na ich zwiedzenie jest pokonanie szlaku kajakowego rzeką Bug. Z myślą o amatorach wodnych wycieczek powstała we Włodawie przystań kajakowa. Płynąc spokojną rzeką Włodawką można się tu zatrzymać by wyjść z kajaka i zwiedzić miasto. Po chwili odpoczynku można ruszyć w dalszą podróż graniczną rzeką Bug.

Włodawa od dawna stanowiła miejsce szczególnego współdziałania trzech kultur: prawosławnej, katolickiej i judaistycznej. Od kilkuset lat powstawały zręby wspólnoty tożsamościowej mieszkańców tych ziem, kiedy to wyznawcy różnych religii tworzyli na ziemiach powiatu swoistą jedność. Do legendy już przeszły wspólne obrzędy miejscowego rabina, księdza katolickiego i prawosławnego duchownego. Ta wielokulturowość, zbudowana na tych samych fundamentach tradycji i historii oraz miejsca, stworzyła na ziemi włodawskiej unikatową różnorodność kulturową, widoczną dzisiaj m.in. wśród najcenniejszych zabytków architektury Włodawy: Kościoła pw. św. Ludwika i klasztoru oo. Paulinów, Cerkwi Prawosławnej, Muzeum – Zespołu Synagogalnego we Włodawie. Interesującym zabytkiem jest również budynek o charakterystycznym kształcie, tzw. Czworobok.

Tradycję wielokulturowości upamiętnia i kultywuje coroczny Festiwal Trzech Kultur (kultur: żydowskiej, polskiej i ruskiej, związanych z trzema religiami: katolicyzmem, prawosławiem i judaizmem).

Rada Miejska we Włodawie na sesji 30 stycznia 2025 r. zdecydowała o przystąpieniu do Związku Miast Polskich.

Więcej informacji: www.wlodawa.eu 

Zamość

Liczący 57 924 mieszkańców Zamość jest pod względem liczby ludności drugim miastem w województwie lubelskim. To miasto na prawach powiatu jest jednym z większych ośrodków kulturalnych, edukacyjnych i turystycznych województwa, a zwłaszcza Zamojszczyzny.

Zamość leży w odległości: 85 km od Lublina, 125 od Lwowa, 250 km od Warszawy, 400 km od Katowic. W odległości około 60 km od Zamościa znajduje się polsko-ukraińskie przejście graniczne: Hrebenne – Rawa Ruska (drogowe i kolejowe), Hrubieszów - Izov (kolejowe), Zosin - Uściług (drogowe).

Za sprawą unikatowego zespołu architektoniczno-urbanistycznego Starego Miasta bywa nazywany „perłą renesansu”, „miastem arkad” i „Padwą północy”.

Zamość ma bardzo bujną przeszłość historyczną i charakteryzuje się bogatym dziedzictwem kulturowym. Na obszarze miasta występuje szereg obiektów i zespołów, które posiadają bardzo wysoką wartość kulturową i stanowią potencjał do rozwoju branży turystycznej. Zamość, nazywany miastem idealnym, został założony w XVI w. przez hetmana koronnego Jana Zamoyskiego. Zaprojektowane przez wybitnego włoskiego architekta Bernardo Morando miasto-twierdza, jako zespół architektoniczno-urbanistyczny w 1992 r. zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. „Zamość – historyczny zespół miasta w zasięgu obwarowań XIX wieku” w 1994 r. został uznany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za Pomnik historii.

Na terenie całego miasta znajduje się 112 obiektów zabytkowych lub zespołów obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków województwa lubelskiego. Wśród wielu zabytków, do których zaliczane są budynki świeckie, kościoły i dawne budynki sakralne, budynki ludności żydowskiej oraz fragmenty dawnej Twierdzy Zamość, na uwagę zasługują w szczególności manierystyczno-barokowy ratusz, symbol miasta, Rynek Wielki, zabytkowe kamienice, Pałac Zamoyskich, Akademia Zamoyskich, założenia fortyfikacyjne, synagoga oraz Katedra pw. Zmartwychwstania Pańskiego i Św. Tomasza Apostoła.

Władze miasta podejmują liczne działania mające na celu ochronę oraz poprawę stanu zachowania obiektów zabytkowych, w szczególności aktywnie wykorzystując zewnętrzne źródła finansowania, w tym środki Unii Europejskie.

Radni Zamościa przegłosowali uchwałę o przystąpieniu do Związku 27 stycznia 2025 r. To kolejny powrót miasta do grona miast należących do Związku. Zamość poprzednio był członkiem ZMP w latach 2006-2018.

Więcej informacji: www.zamosc.pl