MKiŚ o nowych zasadach selektywnej zbiórki tekstyliów
MKiŚ o nowych zasadach selektywnej zbiórki tekstyliów
Od 2025 r., zgodnie z przepisami UE, wszedł w życie obowiązek selektywnego zbierania odpadów typu: tekstylia, odzież czy obuwie. To zadanie JST i w związku z tym Ministerstwo Klimatu i Środowiska wystosowało do nich pismo z katalogiem dobrych praktyk
Mają one pomóc w realizacji tego celu, o czym poinformowała wiceministra klimatu i środowiska Anita Sowińska podczas konferencji prasowej 13 stycznia 2025 r. Informacja została opracowana na podstawie strony rządowej www.gov.pl.
- To oczywiście pogląd Ministerstwa, który nie zawsze jest zbieżny z praktyką samorządową. Jednak zachęcamy do zapoznania się i do krytycznej oceny tych propozycji - komentuje Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP ds. legislacyjnych.
Od stycznia 2025 gminy powinny zapewniać przyjmowanie odpadów tekstyliów, a rozwiązaniem minimum jest odbiór w PSZOKach (Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych), a więc Punktach Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych.
W domach Polek i Polaków nie muszą pojawić się nowe pojemniki na odpady tekstyliów, ale powinno się zbierać i oddawać w punktach do tego przeznaczonych, które zorganizuje gmina.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało katalog dobrych praktyk, a więc spis pomysłów jak zorganizować selektywne zbieranie odpadów tekstylnych w gminach.
Specjaliści od tekstyliów sugerują wiele sposobów na nowe życie dla ubrań, ale ich początkiem jest selektywna zbiórka.
Niestety zdecydowana większość odpadów tekstylnych i ubrań trafia na składowiska, a więc zanieczyszcza nasze środowisko.
Z danych Parlamentu Europejskiego wynika, że pokonsumenckich odpadów włókienniczych, obejmujących odzież i obuwie oraz wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych i techniczne wyroby włókiennicze, nie jest zbieranych selektywnie. To oznacza, że trafiają one do zmieszanych odpadów z gospodarstw domowych, przeznaczonych do spalenia lub składowania. To szkodzi środowisku.
Aby temu zapobiec wprowadziliśmy od 1 stycznia obowiązek zbierania odpadów tekstylnych. Prowadzone przez gminy PSZOKi mają obowiązek przyjmować tekstylia od swoich mieszkańców, ale zachęcamy urzędy, żeby wyszły poza ten schemat. Dlatego Ministerstwo Klimatu i Środowiska wystosowało pismo do blisko 2,5 tys. gmin z sugestiami rozwiązań, jakie mogą wprowadzić na swoim terenie – powiedziała wiceministra Anita Sowińska.
W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi osób starszych lub takich, które mogą mieć problem z samodzielnym dotarciem do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, Anita Sowińska wyjaśniła, że gminy mogą oferować alternatywne rozwiązania, jak pojemniki na tekstylia ustawione w łatwo dostępnych miejscach, zbiórki mobilne organizowane czy współpraca z organizacjami charytatywnymi, które będą odbierać używaną odzież i tekstylia bezpośrednio od darczyńców.
W dalszym ciągu będą też funkcjonować pojemniki na używaną odzież prowadzone przez organizacje charytatywne i zachęcamy gminy do organizowania takich zbiórek, ale warto dodać, że do takich pojemników powinniśmy wrzucać tylko ubrania, które nadają się do ponownego użytku – zaznaczyła wiceministra.
Katalog dobrych praktyk
Ministerstwo Klimatu i Środowiska zachęca gminy do podejmowania inicjatyw, które wykraczają poza standardowe działania i tworzą nową jakość w zarządzaniu odpadami komunalnymi. Zaangażowanie gmin jest kluczowe dla osiągnięcia celów minimalizacji powstawania odpadów, zwiększenia recyklingu i ponownego wykorzystania zasobów.
Poniżej katalogi dobrych praktyk, które sprawdziły się na świecie i w wielu miejscach w Polsce są już stosowane:
Zbiórka workowa „door-to-door” – wyznaczenie dni, w których mieszkańcy mogą wystawić worki z tekstyliami przed domami;
Kontenery na tekstylia w przestrzeniach miejskich – rozmieszczenie kontenerów na tekstylia w miejscach łatwo dostępnych dla mieszkańców (np. przy szkołach, centrach handlowych, placach miejskich);
Re-butik gminny – organizowanie punktów wymiany używanej odzieży, które promują ponowne użycie i zapobiegają powstawaniu odpadów;
Wsparcie zbiórek charytatywnych – współpraca z organizacjami non-profit w zakresie przekazywania używanej odzieży potrzebującym;
Innowacyjne formy recyklingu – współpraca z firmami i organizacjami, które przetwarzają tekstylia na nowe produkty, np. materiały izolacyjne, legowiska dla zwierząt;
Edukacja mieszkańców – kampanie promujące świadomą konsumpcję i wskazujące korzyści z segregacji tekstyliów;
Organizacja giełd wymiany ubrań i obuwia – regularne wydarzenia umożliwiające mieszkańcom wymianę używanych rzeczy, co zmniejsza ilość powstających odpadów i wzmacnia lokalne więzi społeczne.
Warto podkreślić, że na poziomie europejskim opracowywane są przepisy dotyczące Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenckiej, dzięki którym producenci tekstyliów będą odpowiedzialni za produkt na każdym etapie jego „życia”.