Ta historia jest prawie tak stara, jak odrodzony w naszym kraju samorząd gminny. Już w 1992 roku radny Gdańska, Paweł Adamowicz, opublikował artykuł „Metropolia nie tylko kościelna”. W 1995 roku powstała Rada Metropolitalna Zatoki Gdańskiej, której kolejne inicjatywy, w tym projekt ustawy, metropolitalne związki komunalne, inwestycje, działania w ramach ZIT-u, coroczne konferencje, Instytut Metropolitalny, to tylko niektóre punkty tej epopei. Od 2011 roku działa stowarzyszenie gmin i powiatów pod nazwą Obszar Metropolitalny Gdańsk Gdynia Sopot (Nr KRS 0000398498, wpisany 06.10.2011). Obecnie liczy 61 członków: 23 miasta (w tym 15 członków ZMP), 29 gmin i 9 powiatów. Od 31 lipca 2024 r. obowiązuje nowy Statut, dostosowany do przyszłych rozwiązań ustawowych. Prezesem Stowarzyszenia jest Michał Glaser.

Na grudniowym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego będzie przedstawiony nowy, samorządowy projekt ustawy o związku metropolitalnym w województwie pomorskim, pozytywnie zaopiniowany przez Zespół ds. Ustroju Samorządu, Obszarów Miejskich i Metropolitalnych Komisji. Jest on przygotowany przez środowisko gdańskie, a dodatkowo zawiera propozycje nowelizacji ustawy dla Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, przygotowane przez jej prawników. Nową metropolię można będzie – w myśl projektu – utworzyć także w drodze przekształcenia istniejącego stowarzyszenia JST.

Jeśli projekt zostanie zaakceptowany przez Komisję na posiedzeniu w dniu 18 grudnia br., zostanie skierowany w zwykłym trybie do uzgodnień międzyresortowych. Projekt spełnia kierunkowe postulaty 1 i 2, zawarte w opinii Zarządu ZMP z dnia 28.11 br. Projekt ustawy dostępny jest tutaj.

Równocześnie w trwających w MFiPR pracach nad założeniami projektu ustawy o zrównoważonym rozwoju miast i polityce miejskiej będą zaproponowane postulowane w punkcie 4 opinii Zarządu ZMP rozwiązania ułatwiające współpracę JST w innych miejskich obszarach funkcjonalnych (aglomeracjach). Nie jest natomiast przesądzony sposób załatwienia sprawy przywrócenia ustawy metropolitalnej dla innych, „monocentrycznych” obszarów metropolitalnych.

(apo)