Wizyta miała miejsce od 22 do 26 stycznia br. Uczestniczyło w niej 11 przedstawicieli miast, które otrzymały granty z Funduszy Norweskich na realizację projektów w ramach Programu „Rozwój Lokalny”. Były to miasta Kędzierzyn-Koźle, Konin, Ostrów Wielkopolski, Przemyśl, Stalowa Wola, Włocławek, Zabrze, Zgierz, Żary i Żywiec.

Projektowanie Uniwersalne

W Norwegii przyjęto w 2009 roku strategię o projektowaniu uniwersalnym. Założono, że do 2025 roku Norwegia będzie UNIWERSALNA. Czy to się udało? Po drodze pojawiło się wiele przeszkód, zaszło wiele zmian, najbardziej kluczowe były niestety zmiany polityczne, które – na jakiś czas – zatrzymywały proces zmian. Niemniej w 2024 roku mogliśmy zobaczyć wiele spektakularnych rozwiązań, umożliwiających osobom zagrożonym wykluczeniem architektonicznym i transportowym korzystanie z oferty turystycznej, kulturalnej, sportowej i pełne uczestnictwo w życiu społecznym i gospodarczym.

Uczestnicy wizyty studyjnej mieli okazję zapoznania się z przeglądem doświadczeń i rozwiązań wdrażanych przez norweskie gminy. Zyskali wiele inspiracji, zobaczyli wiele interesujących rozwiązań, w których uderzająca była prostota.

Technologia wsparcia społecznego i opieki w Oslo

Podstawowym elementem systemu opieki nad osobami wymagającymi wsparcia są indywidualne alarmy bezpieczeństwa – używane w domach, ale także mobilne. Te mobilne częściej wykorzystywane są dla osób z zaburzeniami psychicznymi – chorobami kognitywnymi, a w tej kategorii szczególnie dla osób z chorobami dementywnymi - wykorzystują gps i zapewniają pełne bezpieczeństwo. Kolejnymi, nowoczesnymi rozwiązaniami są cyfrowo sterowane systemy – wydawanie leków zgodnie z harmonogramem, diagnoza i monitorowanie stanu zdrowia zdalne (np. cukrzyca, ciśnienie itp.) oraz urządzenia do wszechstronnego monitorowania stanu zdrowia.

Skąd idea takiego rozwoju usług cyfrowych i zdalnych? Podstawowym argumentem są zmiany demograficzne, wzrost liczby osób starszych i zwiększająca się potrzeba zapewnienia opieki i wsparcia w miejscu zamieszkania. Strategia rozwoju systemu opieki środowiskowej powstała na poziomie krajowym i została dostosowana do potrzeb lokalnych – także Oslo ma swój odpowiednik strategii. Jak praktycznie realizuje się cele przyjęte w strategii Oslo?

Wzmocnienie technologii opiekuńczej i zintegrowanie różnych systemów w całym Oslo polega na realizacji następujących założeń:

• Ta sama technologia musi być oferowana ludziom w każdej dzielnicy Oslo – chodzi tutaj także o równość w dostępie do usług.
• Opracowano spójny i wysokojakościowy model świadczenia usług – pozwala się jednak zawsze na dostrzeganie lokalnych uwarunkowań i dostosowywanie do nich modelu (hand book – przewodnik).
• Wzmocnienie zaangażowania krewnych i wolontariuszy do wspierania osób zależnych i niesamodzielnych - między innymi poprzez dostęp do technologii umożliwiającej monitorowanie bezpieczeństwa członka rodziny/ osoby zależnej.
• Rozwój technologii, dzielenie się doświadczeniami, poszukiwanie nowych rozwiązań – to bardzo ważny element korzyści z wdrożenia systemowego podejścia do usług opiekuńczych i wspierających.

Usługi zlecane są w formie zadań publicznych. Elementem zapewniającym skuteczność proponowanych do wdrożenia rozwiązań są testy i pilotaże. Przedstawicielka Urzędu Miasta Oslo: „My się znamy na teorii – a nasze pomysły trzeba sprawdzić w praktyce”. Zlecenia trwają minimum 4 do 6 lat i zwykle mają możliwość przedłużenia na kolejne 6 lat.

Kluczowe jest, by te wszystkie wdrożone rozwiązania technologiczne nie naruszały bezpieczeństwa użytkowników oraz ich prywatności.

Ideą jest tworzenie kompleksowego, spójnego systemu – który skupia wszystkie rozwiązania, widzi je wszystkie, korzysta z nich i spaja w pojedynczy model – indywidualnie dobrany do każdego i jego potrzeb.

Integracja systemów okazała się bardzo istotna – każdy z nich zbierał masę różnych danych. Ich integracja odpowiedziała na wiele pytań i pozwoliła na rozwój usług i zwiększenie efektywności.

Ochrona danych jest jednym z kluczowych wyzwań przy budowaniu tych systemów. Analizuje się te potrzeby już na etapie projektowania, kodowania, testowania. Podstawowe pytania: – jakich informacji potrzebujemy – jakich dokładnie informacji potrzebujemy – jakich niezbędnie informacji potrzebujemy.

Kiedy towarzyszy człowiekowi wiele technologii i każda z nich zbiera dane – pojawia się duże zagrożenie dla prywatności i bezpieczeństwa. Ponieważ te dane – pojedynczo – zmiany nie czynią – ale zebrane razem – dają niezwykłą analityczną wiedzę o człowieku.

W kolejnej części relacji z wizyty w Oslo przedstawimy praktyczne rozwiązania stosowane w Norwegii w dziedzinie systemów wsparcia oraz oddamy głos uczestnikom wizyty studyjnej w Oslo.

Aleksandra Kowalska