Wybory samorządowe 2024

ZMP – krajobraz po I turze

Samorządowy PAP opublikował ciekawe omówienia statystyczne wyborów w województwach, po­wiatach i gminach – ich tytuły są jednocześnie kwintesencją wniosków płynących ze statystycznych opracowań. Znane są wprawdzie negatywne opinie o statystyce, w tym jedna przypisywana cytowanemu ostatnio w innym kontekście Markowi Twainowi, jednak zawsze tworzy ona obraz sytuacji, nawet jeśli trzeba uwzględnić rozmaite uwarunkowania, które mają wpływ na wyniki. PAP zdecydował się pokazać wyniki na mapach Polski, można więc formułować także „geo-wnioski”. Najważniejszym wnioskiem „politycznym” jest konstatacja, że w wyborach gminnych przygniatającą większość mandatów zdobyły „lokalne komitety wyborców”. Autorzy zastrzegają wprawdzie, że gdzieniegdzie partie oraz ich koalicje były zarejestrowane jako komitety lokalne, jednak w dalszych komentarzach nie są konsekwentni, m. in. podając jako przykład totalnego zwycięstwa „lokalsów” Kołobrzeg, w którym – wg PAP – „główne partie polityczne nie mają żadnego swojego przedstawiciela w radzie miasta”, co oczywiście nie jest prawdą.

Próbując określić sytuację w 356 miastach członkowskich Związku po I turze skoncentruję się na wynikach bezpośrednich wyborów burmistrzów i prezydentów, pomijając kontekst polityczny, gdyż wielu kandydatów występujących jako liderzy lokalnych komitetów wyborców należy jednak do partii politycznych, a niektórzy są nawet ich lokalnymi czy regionalnymi szefami (np. Krzysztof Żuk w Lublinie).

Na razie wiemy, że w 52 spośród naszych miast członkowskich (14,6%) dotychczasowy włodarz nie ubiegał się o reelekcję. W kolejnych 34 miastach (9,6%) urzędujący prezydent/burmistrz przegrał w I turze bądź nie wszedł do II tury wyborów.

W 140 miastach (39,3%) urzędujący burmistrz/prezydent został ponownie wybrany. Sytuacja jest też rozstrzygnięta po I turze w kolejnych 39 miastach (11%), w których dotychczasowy włodarz przegrał lub nie startował. 179 – to minimalnie więcej niż połowa wszystkich naszych członków.

W pozostałych 177 miastach rozstrzygnie II tura, przy czym w 130 miejscach (36,5%) uczestniczy w niej dotychczasowy włodarz. 92 osoby uzyskały w I turze lepszy wynik niż kontrkandydat, przy czym kilku z nich zabrakło niewiele głosów do niezbędnej większości. Kolejnych 38 osób miało w I turze mniej głosów niż kontrkandydat, który weźmie udział w dogrywce. Warto dodać, że 3 uczestników II tury to osoby, które pełniły już funkcję burmistrza w przeszłości.

Jak na tym tle wypadła trzydziestka członków Zarządu Związku? Jedenastu wygrało wybory w I turze, a kolejnych dziewięć osób walczy w dogrywce. Czterech członków Zarządu trafiło jesienią do Sejmu i Senatu, dalszych czterech nie kandydowało w obecnych wyborach. Dwie osoby przegrały wybory w I turze. Z pięciu członków Komisji Rewizyjnej dwóch wygrało wybory w I turze, a jeden został ponownie wybrany do rady. Jedna osoba bierze udział w II turze, a przewodniczący Komisji nie kandydował.

(apo)