W Rankingu Samorządów, który redakcja „Rzeczpospolitej” organizuje już od 20 lat, są wyróżniane najlepsze miasta i gminy pod kątem zrównoważonego rozwoju. To znaczy takie, które dbają i inwestują w jakość życia lokalnej społeczności oraz ochronę środowiska, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności swoich finansów. W tym roku najwyższe miejsca zdobyli:

W kategorii miast na prawach powiatu:

1. Dąbrowa Górnicza jest nowoczesnym i przyjaznym miastem dla mieszkańców

73,35 punkty

2. Olsztyn - 69,85 punktów

3. Gliwice - 67,95 punktów

W kategorii gminy miejskie i miejsko-wiejskie:

Łeba, Jeżów, Ścinawa, czyli pierwsza trójka w kategorii gminy miejskie i miejsko/wiejskie

1. Łeba - 62,86 punkty

2. Jeżów - 59,97 punkty

3. Ścinawa -58,66 punktów

W kategorii gminy wiejskie:

1. Sulmierzyce - gmina wyróżnia się dobrymi wynikami w obszarze zarządzaniem swoimi finansami oraz w obszarze dbałości o jakość życia mieszkańców

61,23 punktów

2. Siemień - 57,87 punktów

3. Przykona - 55,82 punktów

– Obserwujemy prace nad nowym systemem finansowania samorządów. Mamy nadzieję, że ich kierunkiem będzie przywrócenie ustrojowej niezależności samorządów, co będzie istotną zmianą po latach perturbacji – mówił Michał Szułdrzyński, nowy redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”, podczas uroczystej gali Rankingu Samorządów 2024.

Z kolei prof. Jerzy Buzek, były premier RP i przewodniczący kapituły Rankingu Samorządów, podkreślał, że do szeregu wyzwań stojących przed lokalnymi wspólnotami dołączyła w ostatnich latach kwestia bezpieczeństwa. To bezpieczeństwo funkcjonowania infrastruktury komunalnej w okresach zagrożenia, bezpieczeństwo energetyczne czy zapobieganie zagrożeniom fizycznym.

– I chodzi nie tylko o sytuacje klęski żywiołowej, też o twarde bezpieczeństwo związane z obroną cywilną. To najważniejsza rzecz, a dla samorządów oznacza nieskończoną ilość zadań – przekonywał premier Buzek.

Nagrody specjalne dla krzewicieli idei samorządności

Podczas gali Rankingu Samorządów wręczona również została Nagroda „Fundament Rzeczpospolitej” im. Michała Kuleszy, ustanowiona jako wyróżnienie dla osób o wybitnych dokonaniach na rzecz rozwoju samorządu terytorialnego w Polsce. W tym roku to szczególne wyróżnienie otrzymała Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, oraz prof. Irena Lipowicz, była rzecznik praw obywatelskich, a także posłanka pierwszych kadencji Sejmu po 1989 r., gdzie miała duży wkład w prawo przywracające samorząd terytorialny w Polsce.

- Jej niezwykłe cechy najwcześniej zauważył i docenił warszawski Klub Inteligencji Katolickiej,
który jesienią 2019 roku przyznał Jej tytuł „Budowniczej Mostów” (Pontifici). Sama wówczas
powiedziała, że to nagroda „na kredyt”, bardziej zobowiązanie niż docenienie, choć Andrzej
Wielowiejski w laudacji podkreślił, że „ma ona wymiar otwierający; nie jest klamrą zwieńczająca dorobek całego życia, ale jest uznaniem dla Pani dotychczasowej postawy i działań, wyrazem wsparcia, wobec tego z czym przyszło się Pani mierzyć i deklaracją zaufania na przyszłość”. Przez pięć lat, jakie upłynęły od tamtego czasu, wielokrotnie dowiodła – w Gdańsku, w metropolii, na Pomorzu, w samorządowej Polsce, w Komitecie Regionów oraz w Radzie Gmin i Regionów Europy – że warszawski KIK nader trafnie obdarzył Ją zaufaniem. Jest więc dla nas zaszczytem, że zaliczamy Ją dzisiaj w poczet tych, którzy tworzą Fundamenty Rzeczpospolitej. - powiedział w laudacji Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP. 

– Dla mnie ta nagroda to wielkie zaskoczenie, ale też zobowiązanie i motywacja do dalszej pracy i wysiłku – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Praca w samorządzie i na rzecz samorządności nigdy się nie kończy. Przed nami kolejne wzywania, w tym, jak mówił prof. Buzek, szeroko rozumiane bezpieczeństwo. Chciałabym podziękować kapitule, ale też moim współpracownikom i wszystkim mieszkańcom, bo ta nagroda należy się szczególnie im – podkreśla prezydent Dulkiewicz.

Ranking Samorządów jest organizowany przez dziennik „Rzeczpospolita”. Zasady i kryteria oceny ustala kapituła rankingu pod przewodnictwem prof. Jerzego Buzka, w skład której wchodzą przedstawiciele organizacji samorządowych, organizacji pozarządowych oraz naszej redakcji.

W zestawieniu pod uwagę są brane wszystkie miasta i gminy w Polsce z wyjątkiem Warszawy, z podziałem na trzy kategorie: miast na prawach powiatu, gmin miejskich i miejsko-wiejskich oraz gmin wiejskich. Źródłem danych jest Główny Urząd Statystyczny oraz Ministerstwo Finansów. Ocena jest dokonywana na podstawie ok. 40 szczegółowych wskaźników w trzech głównych obszarach: finanse i rozwój, dbałość o mieszkańców, dbałość o środowisko.

Więcej informacji można znaleźć na stronie rankingsamorzadow.rp.pl oraz w specjalnej publikacji „Życia Regionów”, która ukaże się 18 listopada wraz z „Rzeczpospolitą”.

W tym roku partnerem Rankingu Samorządów jest Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, a partnerem głównym – PKO Bank Polski.