WSTĘPNA OPINIA ZARZĄDU ZWIĄZKU MIAST POLSKICH
o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw [dalej: Projekt]
1. Termin konsultacji publicznych powinien zostać przedłużony. Biorąc pod uwagę materię regulowaną Projektem, jej złożoność, przyszłe skutki dla wszystkich interesariuszy systemu odpadowego, w tym mieszkańców, oraz przyjętą technikę legislacyjną (patrz pkt 2) termin ten powinien zostać wydłużony, dla umożliwienia rzetelnej analizy zaproponowanych rozwiązań, z udziałem wszystkich zainteresowanych środowisk. Za przedłużeniem terminu dodatkowo przemawia fakt upublicznienia Projektu na początku sierpnia, tj. w środku sezonu urlopowego co dodatkowo utrudniło konsultacje wewnątrz organizacji samorządowych.
2. Koniecznym jest poddanie Projektu rzetelnym konsultacjom publicznym z równoczesnym udziałem przedstawicieli różnych interesariuszy systemu odpadowego. Dotychczasowe konsultacje w „podgrupach” uniemożliwiają prowadzenie dialogu pomiędzy różnymi środowiskami celem wypracowania najlepszych rozwiązań.
3. Negatywnie należy ocenić przygotowanie projektu obszernej nowelizacji dotychczasowej ustawy zamiast projektu nowej ustawy. Należy podkreślić, że – zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” – jeżeli zmiany wprowadzane w ustawie miałyby być liczne albo miałyby naruszać konstrukcję lub spójność ustawy albo gdy ustawa była już poprzednio wielokrotnie nowelizowana, opracowuje się projekt nowej ustawy. Wszystkie te przesłanki zostały spełnione w przypadku ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, która od jej uchwalenia w 2014 roku była już kilkanaście razy nowelizowana. Kolejna nowelizacja doprowadzi do skutków podobnych jak nowelizacje ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 2011 roku, których skutki do dziś negatywnie wpływają na jej adresatów.
4. Do Projektu nie załączono projektów aktów wykonawczych, mimo iż proponowane przepisy ustawowe zawierają delegację do wydania dziewięciu rozporządzeń, w tym rozporządzenia określającego stawki opłaty opakowaniowej dla poszczególnych rodzajów opakowań przeznaczonych dla gospodarstw domowych. Bez jednoczesnej analizy projektów rozporządzeń nie sposób całościowo ocenić przedłożonego Projektu, a zwłaszcza skutków finansowych regulacji.
5. Konieczne jest przedstawienie szczegółowych danych, na podstawie których określono maksymalne stawki opłaty produktowej dla każdego rodzaju opakowania przeznaczonego dla gospodarstw domowych.
6. Największe wątpliwości budzi podział odpadów opakowaniowych na dwa rodzaje, zarówno w warstwie definicyjnej i sposobu przypisywania opakowania do danego rodzaju, jak i praktyczny sposób jego realizacji w zbiórce i zagospodarowaniu odpadów.
7. Tworzony system Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta powinien w pierwszej kolejności realizować cele środowiskowe, prowadząc do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów oraz łatwiejszego ich zagospodarowania.
Uwagi szczegółowe w załączonym dokumencie.