Sejmowa Komisja ds. Petycji rozpatrzyła 21 listopada ub.r. petycję wniesioną przez Związek Powiatów Polskich w sprawie zmiany art. 11 ust. 1-3 ustawy z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych w zakresie zasad stwierdzania zgonu.

Przedmiotem petycji ZPP jest żądanie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej ww. artykułu lub uchwalenie ustawy, która regulowałaby w sposób kompleksowy zasady stwierdzania zgonu. Obowiązujące przepisy z lat 50-60 ubiegłego wieku nie przystają do dzisiejszej rzeczywistości prawnej i pojęciowej (np. rozporządzenie MZiOS z 3 sierpnia 1961 roku w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych zgon i jego przyczyny powinny być ustalone przez lekarza leczącego w ostatniej chorobie. Pojęcie lekarza zostało zdefiniowane w ww. rozporządzeniu jednak bez stosownego upoważnienia ustawowego. Warto przypomnieć, że od wejścia w życie tego przepisu kilkanaście razy zmieniły się zasady funkcjonowania i finansowania służby zdrowia.

Natomiast - zgodnie z art. 11 ust. 2 - w razie niemożności wykonania przepisu ust. 1 stwierdzenie zgonu powinno nastąpić w drodze oględzin dokonanych przez lekarza lub inną osobę powołaną do tej czynności przez właściwego starostę, przy czym koszt oględzin i wystawionego oświadczenia nie mogą obciążać rodziny zmarłego. Zgodnie z tym przepisem starosta jest uprawniony do wskazania tej innej osoby, którą wg Ministra Zdrowia nie może być nikt inny niż lekarz. W przepisach nie określono zasad finansowania tego zadania. Ustawodawca nie przesądził też, czy jest to zadanie własne, czy realizowane jako zadanie zlecone przez administrację rządową.

Ponadto artykuł 11 ust. 3 ww. ustawy zawiera delegację do wydania rozporządzenia przez ministra właściwego ds. zdrowia. Przepis ten jest niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP (nie ma wytycznych).

Dlatego Komisja ds. Petycji wnosi nie tylko o przyspieszenie prac nad projektem ustawy o stwierdzeniu, dokumentowaniu i rejestracji zgonów, który w marcu 2018 został ujęty w wykazie prac Rady Ministrów (nr UD369), ale też wskazanie, kiedy projekt ten zostanie skierowany do Sejmu RP.