Prezydent Krakowa zaprosił przedstawicieli polskich miast do rozmowy o zjawisku najmu krótkoterminowego dla turystów. Partnerem wydarzenia jest ZMP, który podjął wcześniej stanowisko w tej kwestii.

Debata, która odbyła się 17 września, była spotkaniem w ramach międzynarodowego projektu „Miasta Historyczne 3.0” - zainicjowanego i prowadzonego przez Kraków - którego naczelnym celem jest współpraca i dyskusja nad problemami, doświadczeniami i rozwiązaniami stosowanymi w miastach historycznych, przy uwzględnieniu różnych uwarunkowań wynikających z ich specyfiki. Ten bardzo szybko rozwijający się model biznesowy, polegający na wynajmie pokoi-mieszkań-apartamentów dla turystów przez specjalistyczne firmy i portale, budzi w całym świecie wiele emocji, gdyż stwarza nowy wymiar konkurencyjności obiektów noclegowych i ma również wpływ na gentryfikację dzielnic. Rady Miast Krakowa i Sopotu podjęły rezolucje w sprawie ustanowienia przepisów, które dawałyby samorządom możliwości regulowania przedmiotowej kwestii. Kraków jest także w grupie miast europejskich, która prowadzi rozmowy w tym zakresie z Komisją Europejską.

Również Zarząd Związku Miast Polskich zajął się tą kwestią. W czerwcu br. podjął stanowisko w sprawie potrzeby podjęcia inicjatywy legislacyjnej dotyczącej najmu krótkoterminowego. Związek postuluje w nim o pilne podjęcie prac legislacyjnych zmierzających do uregulowania zjawiska najmu krótkoterminowego.

Zjawisko udostępniania mieszkań turystom zaczęło się nasilać wraz z rosnącą popularnością platform rezerwacyjnych. Według danych firmy analitycznej AirDNA (analizującej najem krótkoterminowy realizowany poprzez Airbnb) liczba aktualnych ofert najmu mieszkań i/lub pokoi w miastach w Polsce wynosi (stan na 28 maja 2018 r.): Kraków – 5 482, Warszawa – 4 882, Trójmiasto – 3 125 (Gdańsk – 1 984, Sopot – 609, Gdynia – 532), Wrocław – 1 719, Poznań – 785, Zakopane – 764.

- Obecnie obowiązujące w Polsce przepisy nie stanowią żadnych ram dla najmu krótkoterminowego, pozostawiając wynajmującym całkowitą swobodę w tym zakresie. Nie obowiązują w naszym kraju nawet licencje i obowiązek rejestracji jak w krajach Europy Zachodniej - podkreśla ZMP.

Z podobnymi problemami od dawna borykają się miasta turystyczne w wielu europejskich krajach. Tam jednak władze lokalne dostały narzędzia, pozwalające skutecznie walczyć z patologicznymi zjawiskami, jakie niejednokrotnie niesie dla wspólnot samorządowych najem krótkoterminowy.
Ograniczenia dotyczące udostępniania mieszkań turystom obowiązują w większości europejskich miast popularnych turystycznie. Ograniczenie liczby dni najmu na doby, konieczność rejestracji, kontrole podatkowe i wysokie kary za niestosowanie obostrzeń - to najczęstsze narzędzia stosowane przez władze lokalne i centralne w walce z rosnącym zjawiskiem masowego najmu lokali turystom.

Tymczasem, w Polsce najem krótkoterminowy w wielu miastach już dziś spowodował znaczne podniesienie stawek najmu mieszkań, bowiem ich właściciele zamiast wynajmować mieszkania na dłużej, przestawiają się na najem na doby, dający obecnie wyższe stopy zwrotu. W efekcie liczba mieszkań oferowanych do najmu na długi termin spada, a ceny drastycznie rosną.
- Krótkoterminowy najem turystyczny rodzi wiele problemów i pytań ważnych z punktu widzenia interesu państwa i miast, jak choćby prawidłowość odpowiednich rozliczeń podatkowych, problemów administracyjnych. Jednocześnie, najem okazjonalny często okazuje się uciążliwy dla lokalnych społeczności. Najemcy, wykorzystującym swoją anonimowość, są w stanie swoim zachowaniem zdestabilizować życie mieszkańców miast. Wynajmujący unikają zaś wzięcia odpowiedzialności za zachowanie swoich klientów, ignorując zasady dobrego sąsiedztwa oraz współżycia w ramach lokalnej społeczności - czytamy w stanowisku ZMP.

Uczestnicy spotkania w Krakowie dyskutowali o tym, jakie zjawiska niesie za sobą najem krótkoterminowy. Zastanawiali się też, czy i w jakim zakresie jest w tym zakresie potrzebna regulacja prawna oraz na jakim szczeblu? Wśród poruszonych kwestii znalazła się również regulacja najmu krótkoterminowego w kontekście prawa przedsiębiorców. Dyskutowano także o tym, czego oczekują miasta od pośredników najmu krótkoterminowego oraz o roli platform rezerwacyjnych w rozwoju oferty turystycznego najmu apartamentów.
Debata miała pomóc w przygotowaniu narzędzi prawnych i ekonomicznych, które umożliwią przedsiębiorcom i urzędnikom klarowną interpretację, co jest szczególnie istotne w kontekście relacji mieszkańcy – turyści.