Podczas posiedzenia Komisji 10 grudnia br. dyskutowano na temat planu oraz zakresu pracy Komisji.

 - Jest sporo oczekiwań, szczególnie po stronie korporacji samorządowych, abyśmy w Komisji zajęli się problemami samorządu terytorialnego, które w tej chwili postrzegane są jako newralgiczne – mówił przewodniczący, senator Zygmunt Frankiewicz.

Za najpilniejszą uznano kwestię subwencji oświatowej. Senatorowie przytaczali dramatyczne apele wójtów i burmistrzów o pilą pomoc, gdyż konieczność sfinansowania uchwalonych przez rządzących podwyżek płac dla nauczycieli powoduje ogromne koszty dla budżetów samorządowych.

Na liście priorytetów Komisji znalazła się także ustawa o dochodach JST. 10 grudnia na ręce marszałka Senatu grupa prezydentów miast złożyła projekt nowelizacji tej ustawy. Propozycje samorządowców dotyczą zapisów na temat zmiany udziału JST w dochodach z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, czyli swoistej rekompensaty obniżonych dochodów.

Kolejna kwestia to wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie odpowiedzialności samorządu za długi szpitali. Przypomnijmy, że 20 listopada 2019 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż zmuszanie samorządów do pokrywania strat szpitali jest niezgodne z Konstytucją RP (więcej tutaj) . Ten wyrok ma zdecydowanie szersze znaczenie niż tylko dotyczące długów szpitalnych i w ogóle ochrony zdrowia. Uzasadnienie TK do tego wyroku może być – zdaniem przewodniczącego Komisji – niezwykle ważne dla samorządu terytorialnego, ale również dla działań senatorów. Problemy ochrony zdrowia są bowiem jednymi z najważniejszych w państwie, a przekładanie się ich na samorząd jest coraz bardziej dokuczliwe.

Podczas posiedzenia padła też propozycja, by podjąć temat nowelizacji ustawy, która reguluje sposób obliczania indywidualnego wskaźnika zadłużenia JST. Chodzi o projekty współfinansowane ze środków unijnych, które nie wliczają się do tego wskaźnika.

Przedmiotem pracy senatorów będą także z pewnością ustawy metropolitalne, a także potrzebna nowelizacja prawa dotyczącego gospodarki odpadami.

Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich w imieniu samorządów zgłosił kilka kolejnych tematów finansowych. Zaproponował m.in., by komisja podjęła temat ustawowego zapisania zasady, która notabene obowiązuje już w kilku szczegółowych ustawach, np. w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Mówi się tam, że jeżeli zmianę w planie zagospodarowania powoduje ingerencja innego organu, a nie gminy, to ten inny organ ponosi odpowiedzialność finansową za tę zmianę w planie. - My chcielibyśmy to wprowadzić jako zasadę, że jeżeli inny organ władzy ingeruje w zadania własne samorządu terytorialnego, powodując skutki finansowe, to on je ponosi. To zasada, która każe zastanowić się innemu organowi zanim zaingeruje w jakiś akt prawny – mówił A. Porawski.

Zwrócił się też do senatorów o podjęcie prac nad nowelizacją ustawy o dochodach JST w części dotyczącej budżetów obywatelskich. Zapis, który wprowadził obligatoryjność takich budżetów, usztywnił zasady ich tworzenia i narzucił samorządom jeden wspólny sposób ich wprowadzania. Tymczasem w wielu polskich gminach są różne pomysły na te działania.

Pełny zapis posiedzenia Komisji:

https://av8.senat.pl/10KSTAP31