Przedstawiciele strony samorządowej spotkali się 21 listopada br. w w Pałacu Prezydenckim z szefem Gabinetu Prezydenta RP Pawłem Szefernakerem oraz zastępcą szefa Kancelarii Prezydenta RP Adamem Andruszkiewiczem.

Podczas spotkania poruszyli  najważniejsze kwestie, z którymi zwrócili się do Prezydenta RP, Karola Nawrockiego. Rozmowy dotyczyły m.in. ustaw: o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Największe wyzwania: finanse i edukacja

Przedstawiciele Związku Miast Polskich przekonywali ministrów o konieczności jak najszybszej nowelizacji ustawy o dochodach JST w 2026 roku. Chcą m.in. szybkiego podjęcia prac nad nowym systemem determinant, które określają rzeczywiste potrzeby finansowe JST, a które mają zasadnicze znaczenie dla realnych dochodów JST.  Chcą też, by wprowadzić rozwiązanie gwarantujące miastom na prawach powiatu dochodów będących sumą środków finansowych przeznaczanych na realizację zadań gminnych i powiatowych, a także by ustalić wskaźnik zamożności tożsamy dla wszystkich kategorii JST.

W sprawie edukacji i wychowania mówili o potrzebie realnego wsparcia samorządu w obliczu katastrofy demograficznej. Przekonywali do ochrony publicznych zasobów kadrowych i infrastrukturalnych, uczciwego rozliczania się gmin pomiędzy sobą (co jest kluczowe dla miast, które de facto dofinansowują w coraz większym stopniu edukację dzieci spoza swojej wspólnoty samorządowej). Mówili też o konieczności rozwiązania problemu finasowania edukacji dzieci ukraińskich z Funduszu Pomocy.

Dwukadencyjność, prasa samorządowa i kompetencje JST

Prezydenccy ministrowie wysłuchali też stanowisk w sprawie ustawy dotyczącej zniesienia dwukadencyjności, czyli obowiązującego ograniczenia liczby kadencji prezydentów, burmistrzów i wójtów, a także zgodności projektowanego zakazu wydawania prasy przez jednostki samorządu terytorialnego z prawem Unii Europejskiej oraz konstytucją. Projekt nowelizacji ustawy medialnej ma trafić do prac Sejmu na początku 2026 roku.

Przedstawiciele Związku Miast Polskich apelowali o poparcie Prezydenta RP dla tzw. ustaw kompetencyjnych. W środę 26 listopada strona samorządowa KWRziST przekaże propozycję projektu zawierającego m.in. wdrożenie klauzuli generalnej, przesądzającej o domniemaniu zadań samorządu terytorialnego oraz gminy.

Zaproponowano także, by cyklicznie organizować tego typu spotkania, które pozwolą przekazywać Prezydentowi RP lub jego ministrom najważniejsze dla samorządu terytorialnego sprawy, a być może także zainicjować prezydencką inicjatywę legislacyjną. 

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele organizacji jednostek samorządu terytorialnego:  Związku Miast Polskich, Unii Metropolii Polskich, Unii Miasteczek Polskich, Związku Powiatów Polskich, Związku Gmin Wiejskich oraz Związku Samorządów Polskich.

Ze strony Związku Miast Polskich delegacja była najbardziej liczna, udział w spotkaniu wzięli: 

• Jakub Banaszek, prezydent Chełma, wiceprezes ZMP,
• Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca, wiceprezes ZMP,
• Marta Majewska, burmistrz Hrubieszowa
• Jarosław Margielski, prezydent Otwocka,
• Beata Moskal-Słaniewska, prezydent Świdnicy,
• Elżbieta Radwan, burmistrz Wołomina,
• Marcin Witko, prezydent Tomaszowa Mazowieckiego,
• Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP ds. legislacji