Tegoroczne Zgromadzenie Ogólne delegatów do Związku Miast Polskich odbywało się w atmosferze obchodów 600-lecia praw miejskich Serocka oraz 100-lecia współpracy i partnerstwa miast, którą zapoczątkował w 1917 roku powstały na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim Związek Miast Królestwa Polskiego, zarejestrowany następnie jako Związek Miast Polskich.
W obradach Zgromadzenia Ogólnego ZMP wzięło udział ponad 250 samorządowców, prezydentów, burmistrzów, przewodniczących RM z miast członkowskich.
Wśród gości pojawili się: Anna Zalewska, minister edukacji narodowej, Andrzej Maciejewski, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Piotr Zientarski, przewodniczący senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Wiesław Mariusz Raboszuk, wicemarszałek województwa mazowieckiego, Paweł Mucha, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Tomasz Żuchowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa.
Paweł Mucha, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, odczytał list Andrzeja Dudy, w którym prezydent zapewniał, że samorządowcy będą mieć w nim zawsze życzliwego sojusznika. „Jestem zdania, że decentralizacja państwa, przekazanie części władzy publicznej «w dół» w ręce samorządowych wspólnot, stanowi jeden z istotniejszych elementów polskich przemian, któremu zawdzięczamy wiele społecznych i gospodarczych sukcesów” – czytamy w liście.
Minister Anna Zalewska mówiła o dotychczasowych sukcesach (subwencja oświatowa dla sześciolatków, 1000 dodatkowych miejsc pracy, uszczelnianie systemu, modernizacja systemu informacji oświatowej, tworzenie sieci szkół) i planach dotyczących m.in. finansowania oświaty, jednak zebrani nie podzielili jej entuzjazmu, wyrażając sporo zastrzeżeń w kwestii wdrażania reformy edukacji (dyskusja, wystąpienie burmistrza Błaszek, wypowiedź prezydent Świdnicy i prezydenta Koszalina). Szczególnie wskazywano na brak konsultacji ze środowiskiem samorządowym.
Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP do spraw legislacyjnych, zaprezentował w obecności szefowej MEN, główne tezy stanowiska, które przyjęło Zgromadzenie Ogólne ZMP, w sprawie finansowania zadań oświatowych. ZMP nie godzi się na przerzucanie na samorządy odpowiedzialności finansowej za niedoszacowanie dochodów na realizację zadań oświatowych. Konieczna jest zmiana zasad naliczania subwencji oświatowej uwzględniającej faktyczne koszty ponoszone przez miasta oraz zlikwidowane powinny zostać ograniczenia w autonomii samorządów w prowadzeniu lokalnych polityk oświatowych. Nie ma akceptacji dla zaniżania dochodów samorządów terytorialnych na realizację zadań oświatowych oraz niewłaściwie skonstruowanych przepisów dotyczących płac nauczycieli. Według nowych propozycji rządu, najbardziej stracą gminy i miasta o modelowej i racjonalnej strukturze sieci szkół. Po raz kolejny minister edukacji narodowej zapowiedziała, że wszystkie planowane zmiany będą wypracowywane w dialogu z samorządowcami…
Pierwszego dnia delegaci z miast członkowskich ZMP przyjęli m.in. sprawozdania z działalności w minionym roku oraz budżet. Podsumowując ubiegły rok, prezes ZMP, Zygmunt Frankiewicz mówił o sukcesach i porażkach. Zaangażowanie w proces legislacyjny – praca w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego – przyniosło bardzo wymierne efekty. Udało się powstrzymać nieuchronne wysokie podwyżki cen wody, które byłyby konsekwencją pierwotnych zapisów nowego Prawa Wodnego. Doprowadzono do wycofania się rządu ze sposobu wprowadzenia do aktów planistycznych gmin nowych map ryzyka powodziowego, do czego przyczyniła się ekspertyza dotycząca jakości tych map, opracowana na zlecenie Związku. Związek skutecznie obronił również zamówienia in-house w gospodarce odpadami. - Obserwowaliśmy w mijającym roku szereg niepokojących zjawisk. Rosnącą centralizację państwa, wyrażającą się w projektach odebrania samorządom kompetencji w dziedzinie zarządzania gospodarką wodną czy inspekcją sanitarną. Dalsze ograniczanie roli samorządu w edukacji połączone ze wzmocnieniem kuratorów oświaty. Niekorzystne z punktu widzenia polski lokalnej zmiany zachodziły również w służbie zdrowia – mówił prezes.
Przeprowadzono wybory uzupełniające do Zarządu ZMP. W związku z dwoma wakatami w Zarządzie ZMP (po śmierci Zofii Trębickiej i po zmianie delegata miasta Poznania, którym wcześniej był Szymon Szynkowski vel Sęk) - wybrano nowych członków - Dorotę Zbińkowską, radną Warszawy oraz Jacka Jaśkowiaka, prezydenta Poznania.
Na zakończenie obrad pierwszego dnia Kamil Durczok przedstawił wystąpienie „Zło w Internecie. Czarny PR i hejt - czy można z nim wygrać?”.
Drugiego dnia delegaci odnieśli się do projektu jednej z najważniejszych dla rozwoju gmin ustaw – Kodeksu urbanistyczno-budowlanego, którego nową wersję (po konsultacjach) przedstawił wiceminister Tomasz Żuchowski. Prezes Związku podziękował za uwzględnienie wielu postulatów dotyczących planowania przestrzennego, kierowanych od lat przez miasta i Związek do kolejnych rządów. Także wiele uwag Związku, jakie skierowano do pierwszej wersji Kodeksu, zostało wziętych pod uwagę.
Uczestnicy dyskusji zgłosili kilka istotnych uwag, które dotyczyły skutków finansowych uchwalanych planów, interpretacji zapisów planów, nowej opłaty infrastrukturalnej oraz wielu istniejących jeszcze wątpliwości szczegółowych. Zakwestionowano także zamiar odebrania powiatom i miastom na prawach powiatu nadzoru budowlanego i ustanowienia administracji specjalnej, oddalonej od obywateli i niepoddanej społecznej kontroli. Delegaci zgłosili również kilka propozycji dodatkowych zmian legislacyjnych, które należałoby wprowadzić w nowym Kodeksie albo w przepisach wprowadzających Kodeks.
Dyskutowano też na temat aktualnej sytuacji samorządu.
- Wiarygodność i reputacja samorządów jest poważnie podkopywana, dlatego należy się przed tym bronić – zwracał uwagę Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP. Przedstawiciele miast zgłosili liczne propozycje działań przeciwko niszczeniu idei samorządności, takie jak: ścisła współpraca z innymi korporacjami w ramach Samorządowego Komitetu Protestacyjnego, rozmowy z Premierem i kierownictwem PiS, kampanie promocyjno-edukacyjne ogólnopolskie i lokalne, zachęcanie do wstępowania do związków samorządowych.
Samorządowcy z miast podjęli stanowisko w sprawie zawieszenia udziału w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, w którym upoważniono Zarząd ZMP do podjęcia rozmów z pozostałymi organizacjami samorządowymi w tej kwestii. W stanowisku podkreślono lekceważenie prac Komisji przez jej współprzewodniczącego ze strony rządowej oraz jej pomijanie w ważnych sprawach legislacyjnych, poprzez kierowanie projektów ustawy bezpośrednio do Sejmu RP przez posłów partii rządzącej (wypowiedź prezesa ZMP).
Materiały XXXVIII Zgromadzenia Ogólnego Związku Miast Polskich w Serocku
Burmistrz kontra reforma. „Mam bardzo wielki żal, pani minister” - Czarno na białym TVN24