Komisja Małych Miast, a także inne organizacje samorządowe apelują, by zwiększyć wysokość środków finansowych na realizację inwestycji wodno-ściekowych w ramach Krajowego Planu Odbudowy, a także zapewnić ich finansowanie z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Jak pokazuje nabór wniosków przeprowadzony przez województwa samorządowe, zapotrzebowanie na te inwestycje kilkukrotnie przewyższa dostępne limity środków. JST złożyły 1415 wniosków, które opiewają na ponad 5 mld zł. Tymczasem kwota środków zaplanowana w KPO to zaledwie 204 mln euro. Dla przykładu w województwie kujawsko-pomorskim samorządy złożyły 70 wniosków na kwotę 219 mln zł, a pieniędzy dla tego województwa w wysokości 51 mln zł wystarczy tylko na realizację 13 z nich.

Skala potrzeb w zakresie gospodarki wodno-ściekowej w gminach wiejskich, miejsko-wiejskich i w miastach do 15 tysięcy mieszkańców poza aglomeracjami jest ogromna (zarówno jeśli chodzi o budowę, jak i modernizację istniejącej infrastruktury). Bez wsparcia ze środków unijnych lub rządowych niemożliwe jest przeprowadzenie tego typu inwestycji tylko z pieniędzy samorządowych, choć zaopatrzenie w wodę i odbiór ścieków to zadania własne gmin.

Chcąc poprawiać jakość życia mieszkańców niewielkich miejscowości, Komisja Małych Miast ZMP apeluje o to, by przesunąć środki na inwestycje wodno-kanalizacyjne z zadań dotyczących małej retencji lub inne niewykorzystane środki finansowe w ramach KPO. Zwraca też uwagę, że należy zaplanować odpowiednią pulę pieniędzy w ramach kolejnej perspektywy finansowej UE po 2027 roku.

„Wnioskujemy również o zmianę zasad dofinansowania inwestycji wodno-kanalizacyjnych w taki sposób, aby katalog wydatków kwalifikowanych został rozszerzony o podatek VAT w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest w stanie go odzyskać” – czytamy w stanowisku Komisji Małych Miast.

O zwiększeniu środków na sejmowej podkomisji

Kwestię przesunięcia środków w ramach KPO podniósł również Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP ds. legislacji podczas posiedzenia sejmowych podkomisji stałych: ds. finansów i ustroju samorządu terytorialnego oraz ds. polityki regionalnej i wydatkowania środków Unii Europejskiej 3 kwietnia br. Zwrócił uwagę, że można by dokonać tego przesunięcia w ramach trwającej obecnie rewizji KPO. Na inwestycje związane z małą retencją zaplanowano aż 1 mld zł, a zainteresowanie nimi jest nikłe. Dodatkowo na ich realizację potrzeba dużo czasu (w tym na uzgodnienia środowiskowe), którego w KPO już nie ma. Z kolei atutem projektów wod-kan jest fakt, że wiele z nich jest gotowych do realizacji.

Niestety, jak informowała podczas podkomisji Monika Dołowiec, dyrektor Departamentu Koordynacji KPO w resorcie funduszy i polityki regionalnej, nie ma możliwości przesunięcia środków z części pożyczkowej (inwestycje w małą retencję) do dotacyjnej (jaką są inwestycje wod-kan). Jej zdaniem jedyną szansą na znalezienie dodatkowych pieniędzy jest szukanie oszczędności w KPO, co przy obecnym niskim kursie euro nie będzie łatwe.

hh

Załączniki:
Stanowisko Komisji Małych Miast