1. Projekt ustawy o dużym znaczeniu dla finansów JST został przekazany do Sejmu bez zachowania trybu określonego w przepisach, w tym bez opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

2. Projekt ponownie zmienia przepisy przyjęte w ostatniej nowelizacji ustawy o dochodach JST z 2021 r., która zburzyła system finansów samorządowych, zanim faktycznie weszły one w życie.

3. Projekt, potwierdzając fatalną jakość nowelizacji, oznacza de facto przejście do ręcznego sterowania finansami JST, opartego o arbitralne decyzje urzędników, którzy w żadnym stopniu nie konsultują ich z JST.

4. Projekt – wbrew propagandzie – nie stanowi żadnego dodatkowego wsparcia finansów JST; jest tylko przesunięciem o kilka miesięcy przekazania kwot, które byłyby należne JST w r. 2023, według wprowadzo­nego w 2021 r. ryczałtowego mechanizmu redystrybucji udziałów w PIT, z wyrównaniem w subwencji rozwo­jowej[1]. Projekt wprost zapowiada, że w przyszłorocznym budżecie państwa kwoty te „nie będą zaplanowane”, likwidując część rozwojową subwencji ogólnej.

5. Zamiast tego przesunięcia oczekujemy objęcia JST, realizujących podstawowe usługi publiczne dla obywateli, osłoną inflacyjną z budżetu centralnego, analogicznie do osłony antyinflacyjnej innych sektorów.

6. Projekt po raz kolejny, podobnie jak jednorazowa kwota 8 mld w grudniu 2021 roku a konto ubytków w roku 2022, zakłóci płynność tegorocznych oraz przyszłorocznych budżetów JST, co zostanie wykorzystane przez propagandę resortu finansów w kolejnych komunikatach o dobrym stanie finansów samorządowych.

7. Projekt, rujnując własne pomysły resortu sprzed kilku miesięcy, dodatkowo wprowadza zamieszanie w systemie wyrównawczym dla JST.

8. Projekt w najmniejszym stopniu nie rekompensuje dotychczasowych ubytków JST w bieżących docho­dach własnych, jakimi są udziały we wpływach z podatku PIT, jaki płacą mieszkańcy danej społeczności. Dodatkowo projekt przewiduje redystrybucję kwoty, która jest przenoszona z likwidowanej, przyszłorocznej subwencji rozwojowej, w sposób niezwiązany z tymi ubytkami, zasilając niektóre JST kosztem innych.

9. Projekt dodatkowo narzuca odgórnie sposób wykorzystania części przekazywanych „awansem” bieżą­cych dochodów własnych na zadanie, które w żaden sposób nie jest związane z dotychczasowymi zadaniami JST. Narusza to konstytucyjną zasadę samodzielności finansowej JST. Na osłonę obywateli przed skutkami inflacji oraz kryzysu energetycznego należy przeznaczyć dodatkowe środki z budżetu centralnego. Dlatego wsparcie, o którym mówi projekt, powinno oznaczać rzeczywiście dodatkowe środki, a część rozwojowa subwencji ogólnej na rok 2023 powinna pozostać bez zmian.

10. Podtrzymujemy żądanie konieczności przywrócenia systemowego kształtu zasilania finansowego JST i pełnego zrekompensowania skutków wprowadzanych od 2019 roku kolejnych zmian w podatku PIT.

(-) Tadeusz Truskolaski 
Prezes Zarządu Unii Metropolii Polskich

(-) Zygmunt Frankiewicz
Prezes Związku Miast Polskich

[1] Przy ostatniej nowelizacji ustawy o PIT w czerwcu br., w OSR projektu oszacowano jej wielkość w roku 2023 na kwotę 13,362 (3,0 + 10,362) mld zł (druk sejmowy 2186), tzn. dokładnie tyle, ile obecnie rząd chce przekazać JST.

Załączniki:
Stanowisko ZMP i UMP w sprawie projektu zmian w ustawie o dochodach JST (druk 2542) - PDF