W części spotkania dotyczącej zaopiniowania projektów KPO oraz Umowy Partnerstwa dla realizacji polityki spójności na lata 2021-2027, prezes ZMP, zwrócił uwagę, że nie ma obecnie ważniejszych kwestii. – Zadbamy o to, aby strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego mówiła jednym głosem i prezentowała wspólne stanowisko. Samorządy muszą mieć wpływ na sposób podziału tych środków. Transparentność i obiektywność ich dystrybucji mogłaby zapewnić Agencja Spójności i Rozwoju. O to trzeba powalczyć. – mówił Zygmunt Frankiewicz. - Nie może być to fundusz poparcia rządu, ale odbudowy państwa – podkreślał Jacek Karnowski, prezydent Sopotu. 

W dyskusji pojawiły się opinie, że proponowane działania nie tworzą kompleksowego i spójnego pakietu. Środki z KPO nie mogą być też wykorzystane na oderwane od realnych potrzeb zmiany organizacyjne, których celem jest sprzeczna z zasadą subsydiarności centralizacja zarządzania, powodująca zmniejszenie wpływu obywateli i społeczności lokalnych i regionalnych na daną sferę usług publicznych. Dotyczy to zwłaszcza tzw. reformy ochrony zdrowia, którą zapowiada rząd, wbrew powszechnemu sprzeciwowi wszystkich zainteresowanych środowisk społecznych i zawodowych oraz gmin, powiatów i województw.

Zwracano uwagę na brak realnych konsultacji projektu KPO ze środowiskiem samorządowym. Związek Miast Polskich przedstawił w 2020 roku swoje wstępne, robocze postulaty do projekt Planu, ale rząd nigdy się do nich nie odniósł. Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP, sekretarz strony samorządowej KWRiST poinformował, że organizacje pozarządowe i biznesu wynegocjowały wysłuchanie publiczne KPO, które odbędzie się w dniach 22-24 i 29-30 marca – każdy dzień będzie poświęcony jednemu z 5 obszarów. Organizacje samorządowe, wchodzące w skład Komisji Wspólnej, mogą przedstawić swoje wystąpienia każdego dnia wysłuchania (45 minut to czas dla JST). Miasta członkowskie ZMP mogą zgłaszać do Biura propozycje tematów, które w tym kontekście warto poruszyć. W załączeniu wstępne stanowisko ZMP w sprawie projektu KPO. 

Zarząd postanowił przyjąć po przeredagowaniu i uzupełnieniu stanowisko Komisji Polityki Społecznej ZMP, która negatywnie zaopiniowała projekt ustawy „Samorząd dla rodziny” (m.in. ze względu na zawężenie definicji rodziny do małżeństwa). Zdaniem Komisji, nie ma konieczności stanowienia odrębnego projektu ustawy, ponieważ w obecnym stanie prawnym samorządy mogą w pełni realizować politykę rodzinną. Większość efektywnych rozwiązań na rzecz rodzin to inicjatyw oddolne i lokalne, które nie potrzebują dodatkowych i ogólnych norm prawnych.

Samorządowcy z miast wyrazili też poparcie dla stanowiska Komisji Edukacji ZMP w sprawie dokumentu „Edukacja dla wszystkich - ramy rozwiązań legislacyjno-organizacyjnych na rzecz kształcenia włączającego dla wszystkich osób uczących się”, która negatywnie oceniła założenia proponowanych zmian. W opinii członków KE ZMP, to niezrozumiała dla środowiska oświatowego oraz samorządowego rewolucyjna i zupełnie niepotrzebna reorganizacja systemu oświaty. Stanowisko to zostanie po przeredagowaniu przyjęte obiegowo jako stanowisko Zarządu ZMP.

Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP ds. legislacyjnych stwierdził, że istnieje pilna konieczność podjęcia stanowiska przez Związek w kwestii obrony rezerwy subwencji oświatowej przed zakusami rządzących. Zdaniem przedstawicieli miast, nie może być ona wykorzystana do realizacji rządowego programu pocovidowego dla dzieci i młodzieży, poprawiającego ich sprawność fizyczną i psychiczną, co zapowiedziała w Sejmie Marzena Machałek, sekretarz stanu w MEN. Taki program jest potrzebny, ale powinien być sfinansowany z innego źródła. Nie ma zgody na dysponowanie kwotą rezerwy subwencji oświatowej ze szkodą dla JST.

Członkowie Zarządu rozmawiali na temat projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, który przewiduje ustawowe zwolnienie z opłat za zezwolenia na gastronomiczną sprzedaż alkoholu, ale jednocześnie przyznaje gminom rekompensatę za utracone z tego tytułu dochody. Chociaż większość zapisów tego projektu jest korzystna dla samorządów, Tomasz Andrukiewicz, prezydent Ełku wskazał na konsekwencje automatycznego przedłużenia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Jest to zbyteczne i niebezpieczne rozwiązanie, które może spowodować, że gmina nie będzie miała kontroli nad spełnianiem przez przedsiębiorcę warunków ustawowych do dalszego prowadzenia tego typu działalności. W związku z tym projektem ustawy, przygotowanym przez Koalicję Polską, Zarząd postanowił, że przyjmie wkrótce stanowisko w sprawie tarczy dla JST. Było to jednym z wniosków Zgromadzenia Ogólnego ZMP.

Zarząd ZMP pozytywnie zaopiniował senacki projekt ustawy – Prawo ochrony środowiska. Celem tej regulacji jest przyznanie samorządom kompetencji do kształtowania składów rad nadzorczych oraz zarządów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Podczas posiedzenia burmistrzowie i prezydenci uzgodnili ponadto, że uwagi przygotowane przez ekspertów z miast do projektów - ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych (MKiŚ) oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (MF), zostaną przekazane autorom powyższych regulacji. Odnośnie pierwszego projektu Wrocław zgłosił propozycje m.in.: uzależnienia opłat za wjazd do strefy czystego transportu od wynagrodzenia minimalnego, wyłączenia z ograniczeń wjazdu do tych stref dla pojazdów transportu zbiorowego oraz wydłużenia terminu ich utworzenia do 36 miesięcy. Samorządowcy wyrazili obawę, że w dalszym ciągu nie rozwiązano jednak problemu tzw. mechanizmu interwencyjnego, związanego z koniecznością zapewnienia przez JST odpowiedniej liczby punktów ładowania w terminie do 31 marca 2021 r. Z kolei reprezentant Krakowa podnosił, że częste zmiany ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wprowadzane przed ustabilizowaniem się praktyki i orzecznictwa, pogłębiają skomplikowanie materii, powodując trudności interpretacyjne zwłaszcza w kontekście wprowadzania licznych przepisów przejściowych oraz konieczności stosowania odmiennych stanów prawnych do różnych postępowań.

W spotkaniu Zarządu 11 marca wziął udział Jacek Szymczak, prezes Zarządu Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskiej. Przedstawił on sytuację w sektorze, który m.in. będzie potrzebował w bliskiej przyszłości czasie nakładów trzykrotnie większych niż do tej pory, a także zmian legislacyjnych. Zaproponował współpracę Związkowi. Ustalono, że szczegóły dotyczące możliwych pól współdziałania zostaną przedyskutowane w trakcie najbliższego posiedzenia Komisji Gospodarki Komunalnej ZMP.

Członkowie Zarządu ZMP omówili również wnioski zgłoszone przez miasta (Puck, Raciąż, Toruń, Olsztyn, Ełk) podczas Zgromadzenia Ogólnego Związku, które odbyło się 25 lutego br., i zaproponowali konkretne sposoby ich realizacji czy interwencji. Zarząd ZMP przyjął Mikołów w poczet miast członkowskich Związku. Do ZMP należy już 336 miast.

Joanna Proniewicz, rzecznik prasowa ZMP

Załączniki:
Stanowisko ZMP w sprawie KPO