Po spotkaniu z Premierem

W trakcie obrad przedstawiono informację na temat kameralnego spotkania samorządowców ze Związku Miast Polskich i Unii Miasteczek Polskich z Mateuszem Morawieckim, które odbyło się przed jego wystąpieniem na Kongresie Małych i Średnich Miast w Chełmie w piątek, 21 kwietnia. Premier zapoznał się z postulatami i projektami korporacji samorządowych dotyczącymi transformacji energetycznej miast i zaproponował, aby je wnieść na najbliższe posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Potwierdził również konieczność zmian w systemie finansowania JST, a także złożył obietnicę przekazania JST subwencji na wydatki bieżące w 2023 r. i rozpoczęcia prac nad udziałem dla JST w zryczałtowanym PIT. 

Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP zapowiedział, że na posiedzenie KWRiST zostanie wniesiona ponadto kwestia taryf za wodę i ścieki (skrócenie taryf do roku). Z kolei Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP poinformował, że w Senacie trwa proces legislacyjny zmierzający do przywrócenie gminom prawa do stanowienia taryf za wodę i ścieki.

Przeciwko nadregulacji

Zarząd Związku negatywnie zaopiniował projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (senacki, druk 3127). Projekt przewiduje tworzenie przez gminy – na wniosek jednostek pomocniczych – subkont, przyznanie sołtysom miesięcznego świadczenia pieniężnego za pracę, a także zakłada się brak obowiązku konsultowania niektórych zmian statutu jednostki pomocniczej. W opinii Zarządu jest to niepotrzebna nadregulacja. Jednostki pomocnicze mogą już dzisiaj tworzyć subkonta, o których mowa w projekcie. Przedstawiciele miast wskazali, że założenia projektu spowodują w konsekwencji konieczność stworzenia dodatkowego aparatu administracyjnego, którego koszty działalności będzie musiało pokryć miasto. Negatywnie odniesiono się też do propozycji przekazania uprawnień do zarządu mieniem komunalnym jednostkom pomocniczym oraz wprowadzenia możliwości zmiany w statucie jednostki pomocniczej bez konsultacji społecznych. Zauważono, że projekt niesie pewne zagrożenia, gdyż ma charakter generalny i nie uwzględnia zróżnicowania JST (gminy mniejsze i większe miasta).

Niedoszacowane środki na podwyżki dla nauczycieli

Podczas opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (poselski), który podwyższa średnie wynagrodzenie nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego o 20%, wskazując jako źródło finansowania rezerwę z budżetu państwa w wysokości 3 mld zł, Zarząd Związku stwierdził że to 3 razy za mało pieniędzy. Zdaniem reprezentantów miast członkowskich, podwyżki dla nauczycieli są bardzo konieczne, ale kwota przewidziana w projekcie na ten cel jest za mała. Miasta są obecnie w bardzo trudnej sytuacji finansowej, spowodowanej ubytkami w dochodach własnych, dlatego nie mają możliwości, aby wyłożyć dodatkowe środki ze swoich budżetów na dopłaty do podwyżek. Projekt zmiany ustawy nie precyzuje też kwestii dotacji dla przedszkoli, ale podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli spowoduje wzrost rocznej podstawowej kwoty dotacji (PKD) o 877,659 złotych.

Warto przypomnieć, że udział JST w finansowaniu oświaty, jeśli chodzi o wydatki bieżące wynosi 37,24%, a majątkowe – 79,08% (dane za 4 kwartał 2022 roku). Ze względu na brak potencjalnych źródeł dofinansowania wynagrodzeń nauczycieli, Zarząd stwierdził, że nie może pozytywnie zaopiniować tego projektu ustawy w tym kształcie. Krzysztof Żuk, prezydent Lublina podkreślając niedoszacowanie środków na wynagrodzenia dla nauczycieli, zaapelował o uzupełnienie zaproponowanej kwoty z budżetu państwa, aby możliwe było wypłacenie podwyżek w proponowanej wysokości.

Opinie do rozporządzeń

Negatywną opinię uzyskał projekt rozporządzeń RM zm. rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Zarząd postanowił przekazać do autorów regulacji uwagi z miast. Miasta chcą podnosić swoim pracownikom wynagrodzenia, ale nie mają na to środków, a projekt nie daje żadnych nowych instrumentów. Zaproponowano, aby przyspieszyć prace nad podatkiem zryczałtowanym, tak aby środki z tego udziału dla JST mogły zasilić budżety lokalne już od połowy tego roku, co dawałoby szansę na wypłatę wyższych wynagrodzeń dla pracowników urzędów miast.

Z kolei pozytywnie zaopiniowano dwa rozporządzenia MZ zmieniające rozporządzenia w sprawie: warunków wynagradzania za pracę pracowników podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej (podwyżki dla pracowników niemedycznych) oraz ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Joanna Proniewicz, rzecznik prasowa ZMP