W ciągu najbliższych kilku miesięcy powstanie koncepcja, a następnie przetestowany zostanie akcelerator obligacji (bonów) społecznych w obszarze usług na rzecz osób zależnych ze względu na wiek (dzieci, seniorzy), stan zdrowia, niepełnosprawność lub nagromadzenie innego rodzaju problemów.

Projekt TRUST BON to przedsięwzięcie realizowane wspólnie przez Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A., Pracownię Badań i Innowacji Społecznych Stocznia oraz Związek Miast Polskich.
Celem projektu jest zwiększenie wykorzystania innowacji społecznych na rzecz poprawy skuteczności wybranych aspektów polityk publicznych w obszarze oddziaływania EFS.

Jest to pewna próba przetestowania mechanizmu bonów społecznych (social impact bonds (SIB)) w obszarze szeroko rozumianej dostępności usług opieki i wsparcia na rzecz osób zależnych, a zatem takich, które ze względu na wiek (dzieci w wieku przedszkolnym, seniorzy), niepełnosprawność lub stan zdrowia czy też szczególne nagromadzenie problemów (w tym wynikających z uzależnienia) nie są w stanie funkcjonować samodzielnie lub wyłącznie w oparciu o zasoby rodziny.

Chodzi o dostęp do usług opieki i wsparcia przez osoby, które - nie będąc w stanie samodzielnie lub w oparciu wyłącznie o zasoby rodziny zatroszczyć się o siebie - trafiają do różnych form stałej opieki instytucjonalnej (np. domów pomocy społecznej, domów dziecka, zakładów opiekuńczo-leczniczych, schronisk). Dzieje się tak często w konsekwencji braku rozwiązań alternatywnych, w szczególności właśnie dostępności skoordynowanych mechanizmów wsparcia i opieki, które pozwalałyby na funkcjonowanie (pozostanie) we własnym środowisku.

Wyzwania dotyczące deficytu opieki i wsparcia są zróżnicowane, ale zawsze ich optymalne rozwiązanie polega na połączeniu zasobów prywatnych osób (ich samych i ich najbliższych) oraz instytucji zewnętrznych pochodzących z różnych sektorów (podmioty komercyjne, organizacje pozarządowe, administracja).

Te alternatywne wobec dużych, instytucjonalnych form opieki i wsparcia, rozwiązania mogą przybierać różne formy - zależne od osób, do których pomoc jest adresowana. Mogą to być sieci oparcia dla osób, które mogą zostać w swoim miejscu zamieszkania (tj. np. wsparcie opiekuńcze, usługi sąsiedzkie, usługi wytchnieniowe, różne formy terapii). Innym rozwiązaniem jest tworzenie instytucji dziennej opieki lub wsparcia, sieci środowiskowej, samopomocy, czy ostatecznie instytucji tymczasowego albo stałego pobytu, ale z zasady mniejszych i opartych o lokalne środowisko (mieszkania wspomagane, domy środowiskowe, rodzinne dps etc.).

Obligacje społeczne (ang. Social Impact Bonds) to mechanizm wykorzystujący zasadę płatności za rezultaty. Zakłada, że instytucja publiczna odpowiedzialna za rozwiązanie danego problemu wchodzi w porozumienie z dostawcą usług społecznych (np. organizacją pozarządową) i inwestorem, od którego pozyskuje środki na sfinansowanie realizacji usługi. Jeśli założone efekty zostaną osiągnięte, czyli problem społeczny zostanie skutecznie rozwiązany, instytucja ta zwraca wkład finansowy inwestorowi wraz z odsetkami.

Cały artykuł można przeczytać w czerwcowym wydaniu miesięcznika "Samorząd Miejski"