Franciszka Cegielska (1946–2000)

W latach 1990–1998 prezydent Gdyni, a w latach 1991–1998 wiceprezes Związku Miast Polskich.

Urodziła się we Francji, wychowała w Szczecinie, gdzie w 1970 r. ukończyła Wydział Mechaniczny Politechniki. Od 1973 r. była gdynianką. W 1975 r. ukończyła studia podyplomowe na Politechnice Gdańskiej. Do 1987 wykładała w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, z której z powodów politycznych została zwolniona w 1987 r.

W 1989 organizowała miejski Komitet Obywatelski „Solidarność”, obejmując jego przewodnictwo. W 1997 została posłem na Sejm III kadencji z listy Akcji Wyborczej Solidarność.
Rok później w wyborach samorządowych uzyskała najwięcej głosów w regionie i objęła funkcję przewodniczącej sejmiku pomorskiego. W 1999 została przewodniczącą Ruchu Stu. W rządzie Jerzego Buzka od 1999 roku do śmierci sprawowała urząd ministra zdrowia.

Dwukrotnie: w maju 1990 r. i w czerwcu 1994 r. w wyniku wyborów samorządowych została radną i prezydentem Gdyni. Należała do rozmaitych gremiów inicjujących i opiniujących akty prawne, które mają na celu umocnienie roli samorządu gminnego; przez dwie kadencje pełniła funkcję wiceprezesa Związku Miast Polskich, od 1993 r. była członkiem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (zespołu ds. reformy służby zdrowia, zespołu ds. rozwoju regionalnego, zespołu zadaniowego ds. polityki strukturalnej w Polsce). Była orędowniczką coraz szerszego uczestnictwa w życiu społecznym organizacji pozarządowych. Jako jeden z czołowych polskich samorządowców była w latach 1992–94 delegatką do Rady Europy.

W rankingach popularności polityków oceniana była wysoko jako skuteczny menadżer, tytan pracy, kobieta sukcesu. W lutym 2000 r. Rada Miasta Gdyni przyznała Jej najwyższe odznaczenie – „Medal imienia Eugeniusza Kwiatkowskiego” – za wybitne zasługi dla Gdyni. We wrześniu 2000 r. Franciszka Cegielska otrzymała Medal Honorowy Związku Miast Polskich. Pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2009) oraz Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego (2015).

Zmarła 22 października 2000 roku. Jej pogrzeb zgromadził rzesze gdynian, którzy towarzyszyli Jej w ostatniej drodze na Cmentarz Witomiński. Jej imieniem nazwano węzeł drogowy w centrum miasta, Szkołę Podstawową nr 47 oraz Gimnazjum nr 19 w Gdyni.

Rudolf Borusiewicz 

Sekretarz generalny Związku Powiatów Polskich, dyrektor Biura Związku Powiatów Polskich od 1999 roku, radny Rady Miasta Nowego Sącza, w drugiej kadencji jej wiceprzewodniczący (1994-2002), wiceprezydent Nowego Sącza (1994-1996), członek Zarządu (1994-1998) i Komisji Rewizyjnej (1998-2002) Związku Miast Polskich. 

Rudolf Borusiewicz urodził się w 1953 roku w Nowym Sączu. Jest absolwentem Akademii Ekonomicznej w Krakowie, magistrem ekonomii, (kierunek: cybernetyka i informatyka ekonomiczna, specjalizacja: ekonometria i statystyka). Ukończył liczne studia podyplomowe, kursy i seminaria, w tym m.in.: podyplomowe studia pedagogiczne (Ośrodek Wdrażania Postępu Technicznego w Energetyce w Bielsku Białej), podyplomowe studia trenerskie (trener II klasy państwowej, Akademia Wychowania Fizycznego w Gdańsku), Studia Podyplomowe w zakresie Rozwoju Regionalnego i Gospodarki Przestrzennej (Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu), Podyplomowe Studia Zarządzania Organizacjami Ochrony Zdrowia (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie).

Pracę zawodową rozpoczął od Studenckiego Centrum Kultury UJ Rotunda w Krakowie na stanowisku głównego księgowego, potem pracował w Wojewódzkim Zakładzie Transportu Mleczarskiego w Nowym Sączu (główny księgowy), Zespole Szkół Ekonomicznych w Nowym Sączu (nauczyciel przedmiotów zawodowych - informatyka, rachunkowość, statystyka), w Urzędzie Wojewódzkim w Nowym Sączu (dyrektor Wydziału Infrastruktury Społecznej), WSB – NLU w Nowym Sączu (współzałożyciel uczelni, dyrektor szkoły oraz pełnomocnik rektora ds. rozwoju i promocji uczelni).

W latach 1997-1998 - przewodniczącym Zarządu Urzędu Sądeckiej Miejskiej Strefy Usług Publicznych (pilotażowego pierwszego powiatu).

Prowadzi szeroką działalność społeczną. Jest m.in. współzałożycielem i pierwszym prezesem Ogólnopolskiego Klubu Nauczycieli Informatyki przy Polskim Towarzystwie Ekonomicznym. Od 1973 roku jest członkiem Polskiego Związku Brydża Sportowego. Był wiceprezesem-skarbnikiem Polskiego Związku Brydża Sportowego w latach największych sukcesów Polskiego brydża w latach 1980-2015; obecnie jest członkiem Komisji Rewizyjnej PZBS. R. Borusiewicz to mistrz krajowy, założyciel i pierwszy prezes Klubu Zarządu Głównego PZBS BridgeNET, organizującego rozgrywki na platformie internetowej. 

Członek wielu zespołów i komitetów dotyczących różnych dziedzin życia samorządowego, uczestnik prac Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, członek Rady Narodowego Funduszu Zdrowia od pierwszego posiedzenia Rady, zastępca przewodniczącego, przewodniczący od 2015 r. Jest członkiem Rady Ekspertów Uczelni Łazarski, członkiem Rady Ekspertów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz przewodniczącym Komitetu Sterującego „Inicjatywy Edukacji Obywatelskiej.

W młodości z powodzeniem grał w piłkę ręczną w Dunajcu Nowy Sącz oraz AZS Kraków zdobywając wielokrotnie tytuł króla strzelców. Podczas Spartakiady Studentów I roku organizowanej przez AZS Kraków, będąc studentem matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego zajął IV miejsce w skoku wzwyż (skacząc jeszcze wówczas obowiązującym stylem przerzutowym) ustanawiając rekord Uniwersytetu Jagiellońskiego wynikiem 191 cm.

Jest laureatem wielu wyróżnień państwowych, samorządowych i sportowych. Otrzymał Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Został doceniony przez Radę Miasta st. Warszawy wyróżnieniem „Zasłużony dla Warszawy”. Oprócz tego był uhonorowany: Złotą Odznaką Polskiego Związku Brydża Sportowego, odznaką „Zasłużony dla Sportu” oraz Medalem Honorowym ZMP i odznaką honorową „Za zasługi dla samorządu terytorialnego” ustanowioną w roku Jubileuszu 25-lecia odrodzenia samorządu terytorialnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Jan Maciej Czajkowski 

Doktor chemii, w latach 1990–1998 prezydent Zgierza oraz współorganizator restytucji i wiceprezes Związku Miast Polskich, wykładowca akademicki Uniwersytetu Łódzkiego.

Urodzony 22 lutego 1947 w Zgierzu. Do 2013 roku (z 8-letnią przerwą na pełnienie funkcji prezydenta miasta) pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizował się w elektrochemii oraz zastosowaniu informatyki w tej dziedzinie. Kierował kilkunastoma projektami badawczo-wdrożeniowymi, ma ponad 20 patentów. W latach 80. oraz w okresie 2013–2015 jako pełnomocnik Rektora zajmował się informatyzacją UŁ, współorganizował tworzenie miejskiej sieci teleinformatycznej LODMAN w Łodzi.

W 1990 roku rozpoczął nowy rozdział w swoim zawodowym życiu, który trwa do dziś. W związku z odrodzeniem się samorządu zajął się budową prawnej i organizacyjnej infrastruktury samorządu terytorialnego z maksymalnym wykorzystaniem rozwiązań ICT, czyli technologii informacyjno-komunikacyjnej oraz systemów informacji przestrzennej (GIS). W latach 1990–1998, pełniąc funkcję prezydenta Zgierza, wziął urlop z uczelni.

Był delegatem miasta Zgierza na Kongres Restytucyjny ZMP w 1991 roku. Po ukonstytuowaniu się Zarządu ZMP 20 stycznia 1991 roku, został wybrany na wiceprezesa Związku i sprawował tę funkcję do 1999 roku. W tym czasie był delegatem ZMP do prezydium Krajowego Sejmiku Samorządu Terytorialnego oraz przewodniczącym Rady Rozwoju Regionalnego województwa łódzkiego. Uczestniczył aktywnie od samego początku w gremiach zagranicznych zrzeszających samorządy (jeszcze w ramach Grupy Organizacyjnej) – m.in. w pracach Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Europy (CLRAE), zajmując się sprawami dotyczącymi finansów, ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Był członkiem Sekretariatu Krajowego Habitat (program ONZ dotyczący rozwoju osiedli ludzkich).

Brał udział w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (jako współprzewodniczący zespołu ds. finansów oraz zespołu ekspertów ds. nowelizacji prawa geodezyjno-kartograficznego i GIS, członek zespołu ds. gospodarki przestrzennej i ochrony środowiska). Doradzał Prezesowi Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Był reprezentantem ZMP w radzie Agencji Rozwoju Komunalnego (i jej współprzewodniczącym), a w latach 1999–2003 zajmował stanowisko prezesa tej Agencji.

Po zakończeniu sprawowania funkcji prezydenta i członka Zarządu ZMP pracował w Katedrze Geografii Miast, zorganizował i kierował Regionalną Pracownią GIS. Do dziś nadal aktywnie wspomaga Związek Miast Polskich ekspercko w dziedzinie finansów publicznych, informatyzacji, geodezji i GIS.

Związany blisko z Urzędem Miasta Łodzi – po 2003 roku był pełnomocnikiem prezydenta tego miasta ds. informatyzacji i społeczeństwa informacyjnego oraz ISO, a do 2010 roku – dyrektorem Biura Informatyki. Koordynował wiele dofinansowanych z UE projektów teleinformatycznych, realizowanych przez miasto Łódź.

Jan Maciej Czajkowski do dziś jest przedstawicielem ZMP w Radzie ds. Infrastruktury Informacji Przestrzennej i Radzie ds. Cyfryzacji, a także uczestniczy w imieniu Strony Samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego  w pracach KRMC (Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji). Jest zwolennikiem wprowadzenia podatku od wartości nieruchomości. Współprzewodniczy zespołowi KWRiST ds. społeczeństwa informacyjnego, a także współpracuje w imieniu Związku z roboczą grupą CEMR ds. społeczeństwa informacyjnego. Współpracuje też z innymi korporacjami samorządowymi – Związkiem Powiatów Polskich i Unią Metropolii Polskich, w tym m.in. z upoważnienia prezesów ZPP od 2010 r. współorganizował i dalej reprezentuje ZPP w posiedzeniach zgromadzenia ogólnego stowarzyszenia CEPLI (Confédération Européenne des Pouvoirs Locaux Intermédiaires).

Obecnie opracowuje także analizy finansowe dla JST i Biura ZMP.

Jest autorem wielu opracowań dla organizacji samorządowych z zakresu wykorzystania ICT na potrzeby samorządów i ich stowarzyszeń, a także opracowań, dotyczących sytuacji finansów miast i innych JST. Opracował i uczestniczył we wdrożeniu w Min. Finansów dodatkowej funkcjonalności analityczno-prognostycznej w systemie BeSTi@, pozwalającej samorządom na optymalizację procesu planowania przyszłych przedsięwzięć rozwojowych. Współpracował z MSWiA i korporacjami samorządowymi w kwestiach prawnych i organizacyjnych dotyczących efektywnego wykorzystania ICT w administracji publicznej.

Został odznaczony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi (1990), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), Medalem Honorowym ZMP (2000) i Medalem im. Grzegorza Palki (2004). Był również w 2006 roku laureatem nagrody Marka Cara za osiągnięcia dotyczące zastosowań ICT w sektorze publicznym oraz laureatem nagrody InfoSTAR w 2010 roku.

Jan Olbrycht 

Doktor socjologii, nauczyciel akademicki, ekspert, polityk i działacz społeczny. W latach 1993–1998 wiceprezes Związku Miast Polskich.

Urodził się w 1952 roku w Rybniku. Ukończył studia na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1979 wykładał na Uniwersytecie Śląskim, potem na Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, Akademii Ekonomicznej w Katowicach oraz Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1984 obronił pracę doktorską. W latach 1990–1998 był burmistrzem Cieszyna, współzałożycielem Euroregionu Śląsk Cieszyński-Tesinske Slezsko. 

W Związku Miast Polskich, w którym przez 6 lat pełnił funkcję wiceprezesa, odpowiadał za kontakty z europejskimi organizacjami samorządowymi. Był wiceprzewodniczącym Rady Gmin i Regionów Europy w latach 1995–2001, przewodniczył polskiej delegacji do Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy w latach 1990–1998.

W roku 1998 został Marszałkiem Województwa Śląskiego i pełnił tę funkcje przez cztery lata. Zainicjował powołanie Konwentu Marszałków. W latach 2002–2004 był członkiem Zarządu Zgromadzenia Regionów Europy oraz Rady Polityki Regionalnej Państwa.

W 2004 roku został wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego z ramienia Platformy Obywatelskiej (Frakcja Europejskiej Partii Ludowej w Parlamencie Europejskim). Jest skarbnikiem i wiceprzewodniczącym Europejskiej Partii Ludowej, odpowiada za dialog międzykulturowy i międzyreligijny. W latach 2004–2009 wiceprzewodniczył Komisji Rozwoju Regionalnego, był sprawozdawca Parlamentu w sprawie Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej. W kadencji 2009–2014 członek Komisji Rozwoju Regionalnego, Komisji ds. Budżetu, Komisji ds. Kontroli Budżetowej oraz wiceprzewodniczący specjalnej Komisji ds. Wyzwań Politycznych. Sprawozdawca Parlamentu w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Członek Delegacji Parlamentu Europejskiego do spraw stosunków z Bośnią, Hercegowiną, Serbią, Czarnogórą i Kosowem oraz członek Delegacji do spraw stosunków ze Stanami Zjednoczonymi.

W VIII kadencji PE był członkiem Komisji Budżetowej oraz Komisji Rozwoju Regionalnego. Koordynuje Grupę Europejskiej Partii Ludowej w Komisji Budżetowej.

W obecnej, dziewiątej kadencji Parlamentu Europejskiego (2019-2024), Jan Olbrycht sprawuje funkcję członka komisji ds. budżetu, członka – zastępcy w komisji ds. rozwoju regionalnego i komisji ds. kontroli budżetowej. Ponadto, Jan Olbrycht jest wicekoordynatorem w komisji ds. budżetu z ramienia Europejskiej Partii Ludowej (EPL/EPP) oraz stałym sprawozdawcą Parlamentu Europejskiego do spraw wieloletnich ram finansowych (WRF/MFF).

Podobnie jak w zeszłej kadencji (2014-2019) Jan Olbrycht jest współprzewodniczącym grupy roboczej Europejskiej Partii Ludowej ds. dialogu międzykulturowego i religijnego oraz przewodniczącym Intergrupy URBAN, która działa w Parlamencie nieprzerwanie od 2005 roku.

W kadencji 2019- 2024, Jan Olbrycht jest członkiem Delegacji do spraw stosunków z Kanadą oraz członkiem zastępcą w Delegacji do Wspólnej Komisji Parlamentarnej UE-Macedonia Północna.

Zaangażowany w działania Parlamentu Europejskiego w ramach europejskiego dialogu z kościołami. Od 2015 roku przewodniczący grupy roboczej ds. dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego w ramach Grupy Europejskiej Partii Ludowej w Parlamencie Europejskim. Członek Zarządu Fundacji Roberta Schumana dla rozwoju współpracy pomiędzy chrześcijańskimi demokratami w Europie oraz Przewodniczący grupy roboczej „Wartości i wolności” Sieci Idei Europejskich, która jest think tankiem Europejskiej Partii Ludowej.

Współzałożyciel i przewodniczący intergrupy parlamentarnej URBAN zrzeszającej polityków, interesariuszy oraz osoby cywilne zainteresowane tematyką miejską.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2000 roku i orderem National du Mérite Francji w 2002. Laureat Europejskiej Nagrody Cesarza Maksymiliana za wkład w tworzenie polityki lokalnej i regionalnej w Europie w 2005 (jest jedynym polskim samorządowcem, który otrzymał tę nagrodę, uznawaną za „samorządowego oskara). Ponadto uhonorowany nagrodą The Parliament Magazine „Europoseł Roku 2007” w kategorii polityka regionalna oraz „Europoseł Roku 2013” w kategorii zrównoważone środowisko zurbanizowane, a także nagrodą rządu węgierskiego im. Istvána Pálfi za szczególne zasługi w rozwoju współpracy regionalnej.

W 2015 r. Jan Olbrycht został odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego.. Laureat Złotej Wstęgi Związku Miast Polskich oraz Róży Franciszki Cegielskiej za zasługi dla rozwoju samorządności w Polsce.

Paweł Adamowicz (1965-2019) 

Prawnik, radca prawny, samorządowiec i polityk, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL, w latach 1998–2019 prezydent Gdańska.

Paweł Adamowicz urodził się w Gdańsku, 2 listopada 1965 roku, jako syn Teresy i Ryszarda Adamowiczów, którzy po wojnie zostali przesiedleni do Gdańska z Wileńszczyzny. Wychowywał się na Starym i Głównym Mieście, maturę zdał w I Liceum Ogólnokształcącym, prawo studiował na Uniwersytecie Gdańskim (w latach 1984-89).

Był jednym z organizatorów strajków w 1988 jako przewodniczący studenckiego komitetu strajkowego na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1990–1993 był prorektorem Uniwersytetu Gdańskiego. W 1990 roku uzyskał mandat radnego Gdańska, w latach 1994–1998 był przewodniczącym Rady Miasta Gdańska. W latach 1998–2019 był nieprzerwanie prezydentem Gdańska. Kiedy radni wybierali go pierwszy raz na ten urząd, miał 33 lata. 

Od samego początku uczestniczył w narodzinach samorządności i w procesie transformacji ustrojowej Polski, działał w Komitetach Obywatelskich „Solidarności”, był współzałożycielem Kongresu Liberalno-Demokratycznego.

W ostatnią, szóstą kadencję prezydencką (listopad 2018 r.) wszedł z wynikiem blisko 65 proc. głosów w II turze. „Prowadząc tę kampanię wyborczą, najintensywniejszą ze wszystkich, w których dane mi było uczestniczyć, spotykając się z mieszkańcami na ulicach, odwiedzając ich w domach – po raz kolejny przekonałem się, że demokracja to więź międzyludzka” - powiedział.

Najbardziej chyba spektakularnym osiągnięciem prezydenta Pawła Adamowicza było sprowadzenie do Gdańska mistrzostw w piłce nożnej EURO 2012, które były wielkim sukcesem. Najważniejsze z nich to nowy stadion piłkarski w Letnicy, rozbudowa gdańskiego lotniska o nowy terminal, budowa Tras Sucharskiego i Słowackiego.

Uczestniczył w pracach kilku międzynarodowych gremiów, których celem jest rozwój demokracji w pozaunijnej Europie, m.in. w: Komitecie Regionów UE, międzynarodowym forum miast Eurocities, European Association for Local Democracy. Gdańsk wielokrotnie gościł wizyty studyjne przedstawicieli miast Ukrainy i Rosji.

Angażował się także w rozwój polskich miast i widział przyszłość Gdańska jako stolicy prężnej metropolii. W roku 2007 prezydenci największych polskich miast wybrali go na prezesa zarządu Unii Metropolii Polskich, funkcję tę sprawował do 2015 r. Choć nie uczestniczył bezpośrednio w działalności Związku Miast Polskich jako delegat Gdańska, zawsze jednak przywiązywał wielką wagę do tego, by jego miasto było aktywne w obu korporacjach samorządowych. 

W 2011 roku wyszedł z inicjatywą powołania Stowarzyszenia Obszar Metro politalny Gdańsk - Gdynia - Sopot. Do końca życia był przewodniczącym zarządu Stowarzyszenia.

Paweł Adamowicz był włodarzem, którego łatwo było spotkać na gdańskiej ulicy, m. in. podczas wydarzeń charytatywnych. Od lat jako wolontariusz kwestował na gdańskich cmentarzach na rzecz hospicjum, od lat także zbierał pieniądze do puszki Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

13 stycznia 2019 r., zginął, zamordowany podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy przez uzbrojonego w nóż mężczyznę. Paweł Adamowicz miał 54 lata, rozpoczynał 21 rok na stanowisku prezydenta miasta Gdańska.

Za życia, a także po śmierci otrzymał wiele odznaczeń, nagród i wyróżnień. Został także upamiętniony przez liczne polskie miasta, który nadały mu honorowe obywatelstwo lub nadały jego imię placom, skwerom. Pamięć jego miasta uczciły także poprzez liczne tablice pamiątkowe.