3 filary

Dzięki poprawie jakości dróg – rozbudowie tras jednojezdniowych do dwóch jezdni, dofinansowaniu dróg lokalnych, budowie nowych skrzyżowań, doświetlaniu przejść dla pieszych – mniej uczestników ruchu drogowego narażonych jest na niebezpieczeństwo. Edukacja społeczeństwa i organizowanie rozmaitych akcji uświadamia, jak opłakane skutki może mieć nieprawidłowe zachowanie na drodze. Trzecim filarem działań są zmiany w prawie - legislacja w jak najlepszy sposób ma określać prawa, ale też obowiązki wszystkich uczestników ruchu drogowego.

Działania te przynoszą efekty, jak wynika ze sprawozdania Krajowej Rady Bezpieczeństwa Drogowego „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2022 r.”

W 2022 roku nastąpił wyraźny spadek liczby wypadków drogowych, zabitych i rannych w tych zdarzeniach w porównaniu do 2019 r., który był ostatnim rokiem przed wprowadzeniem obostrzeń w wyniku pandemii COVID-19. Dane wskazują, że w tym okresie nastąpił spadek liczby wypadków o ok. 30%, zabitych - o prawie 35%, a rannych o ok. 30% mniej. Znacząco, bo aż o 43% spadła liczba pieszych, którzy stracili życie w wypadkach.

Dzięki podjętym działaniom, w 2022 roku Polska awansowała o 5 miejsc w zestawieniu krajów UE pod względem liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych na milion mieszkańców. I to pomimo faktu, że systematycznie od 18 lat rośnie w Polsce liczba samochodów osobowych na 1000 mieszkańców. W 2010 roku było to statystycznie 447,4 samochodu osobowego na 1000 mieszkańców, natomiast w 2021 roku już 682,4. W 2022 r. zmalała liczba nowo rejestrowanych aut.

W miastach jest mniej wypadków niż poza nimi

Na podstawie dostępnych danych za 2021 r. w całej UE, 39% wypadków drogowych miało miejsce na obszarach miejskich. Mężczyźni odpowiadają za trzy z czterech ofiar śmiertelnych na drogach (78%). Pasażerowie samochodów (kierowcy i pasażerowie) stanowili 45% wszystkich ofiar śmiertelnych na drogach, podczas gdy piesi - 18%, użytkownicy jednośladów z napędem (motocykle i motorowery) 19%, a rowerzyści 9% wszystkich ofiar śmiertelnych.

Chronić pieszych i rowerzystów

Na obszarach miejskich najczęściej ofiarami wypadków są tzw. niechronieni użytkownicy dróg (piesi, rowerzyści i użytkownicy jednośladów z napędem), którzy stanowią prawie 70% wszystkich ofiar śmiertelnych. Ofiary śmiertelne wśród użytkowników dróg w miastach mają w przeważającej mierze miejsce w wypadkach z udziałem samochodów osobowych i ciężarowych, a tym samym należy podkreślić potrzebę wzmocnienia ochrony niechronionych użytkowników dróg. 

Podczas gdy szybko rośnie liczba rowerzystów w wielu państwach unijnych, są oni jedyną grupą użytkowników dróg, która nie odnotowała znaczącego spadku liczby ofiar śmiertelnych w ciągu ostatniej dekady, zwłaszcza ze względu na utrzymujący się niedobór dobrze wyposażonej infrastruktury. 

Inaczej jest w Polsce, gdzie liczba ofiar śmiertelnych wśród rowerzystów w latach 2012-2022 spadła o - 43,3%, zaś w roku 2022 w stosunku do roku 2019 - o 33,8%. Prawie 60% wypadków, w których obrażenia odnieśli rowerzyści zostało spowodowanych przez kierujących innymi pojazdami. Do najczęstszych przyczyn wypadków należy nieustąpienie pierwszeństwa rowerzystom oraz nieprawidłowe przejeżdżanie przejazdu dla rowerzystów.

Zwiększyła się również liczba wypadków, których sprawcami byli rowerzyści (+6,8%).

Niebezpieczne przejścia dla pieszych i przystanki 

W 2022 r. najwięcej wypadków z udziałem pieszych (51,7%) miało miejsce na przejściach dla pieszych i niestety liczba ta wzrosła o 4,9% w porównaniu z 2021 r. W ich wyniku również najwięcej osób odniosło obrażenia (31,5% ofiar śmiertelnych i 54,8% rannych), natomiast mniej było ofiar śmiertelnych (-5,2%). 

Odnotowano istotne wzrosty liczby wypadków na chodnikach i drogach dla pieszych (+21,1%) oraz na przystankach komunikacji publicznej (+35,3%). Pomimo wzrostu liczby wypadków na chodnikach i drogach dla pieszych, zmalała bardzo w tych miejscach liczba ofiar śmiertelnych (-25,0%), ale wzrosła liczba rannych pieszych (+18,1%). Zwiększenie liczby wypadków na przystankach komunikacji publicznej pociągnęło za sobą duże wzrosty liczby ofiar śmiertelnych (+100,0%) i rannych (+33,3%).

Hulajnogi - nowy powód wypadków

W 2022 roku w porównaniu do 2021 roku odnotowano mniejszą liczbę wypadków 32 spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców (-11,7%) oraz ich ofiar: śmiertelnych (-18,9%) oraz rannych (-11,8%). Należy odnotować, że dostępne dane o użytkownikach hulajnóg elektrycznych wskazują, że spowodowali oni 4,1% wypadków, których sprawcami byli nietrzeźwi kierujący tj. więcej niż np. kierujący samochodami ciężarowymi (3,9%).

Ważne oświetlenie dróg

Do największej liczby wypadków dochodzi w porze największego ruchu na drogach, czyli przy świetle dziennym i pociąga to za sobą również najwięcej ofiar. W 2022 roku najwięcej wypadków (72,1%) miało miejsce przy świetle dziennym, a najmniej o zmroku i świcie (5,8%). Jednak wypadki na drodze nieoświetlonej są bardzo poważne w skutkach. Wskaźnik ciężkości wypadków na tych drogach wynosi 23 zabitych na 100 wypadków, czyli jest ponad 2,5-krotnie wyższy od wskaźnika krajowego (9 dla ogółu wypadków). 

Liczba wypadków w 2022 roku w stosunku do 2021 roku zmniejszyła się we wszystkich porach doby, ale najbardziej o zmroku i świcie (-7,3%). Natomiast największą poprawę odnotowano w zakresie wypadków, które zaistniały w nocy na drodze oświetlonej – zmniejszenie liczby tych zdarzeń o 7,0% przyniosło redukcję liczby ofiar śmiertelnych aż o 21,1%.

Sieć drogowa w poszczególnych województwach

Na podstawie sprawozdania można też porównać sieć drogową w poszczególnych województwach z podziałem na drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Wynika z niego, że drogi gminne stanowią 59,7 % wszystkich dróg. Najwięcej jest ich w województwie mazowieckim 35,1 tys. km, choć stanowią one 62,% wszystkich dróg. W województwie małopolskim natomiast, choć dróg gminnych jest 2,3 tys. km, to stanowią one aż 71,1% wszystkich dróg.  

Całe sprawozdanie „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2022 r.” można przeczytać poniżej

hh

Więcej informacji