- To już nie pora by udawać, że proces transformacji nas nie dotyczy. To pora, by w sposób otwarty zacząć w nim być. Ten projekt rozpoczyna długi maraton przemian, które przed nami. Życzyłbym sobie, żeby samorządy nie były w tym procesie osamotnione, żeby ten sam proces rozpoczął się na poziomie państwa – mówi Piotr Kuczera prezydent Miasta Rybnika - Od lat mówi się w Polsce o restrukturyzacji branży górniczej, a nie o transformacji. Jaka jest różnica? Ta pierwsza ma na celu tylko poprawę sytuacji ekonomicznej - wykluczając potrzeby klimatyczne i ekologiczne. Ponadto zakłada, że władza działa od „góry w dół”. Tymczasem transformacja zaczyna się od dołu, od mieszkańców, od słuchania ich potrzeb, które poddane analizie eksperckiej za cel stawiają sobie nie tylko cele gospodarcze, ale również potrzeby środowiska.
Unijny projekt Rybnik360 do planowania nowej strategii miasta włącza mieszkańców, a zmiany będą projektowane w sposób systemowy, czyli jak najbardziej efektywny.
W ramach prac projektowych w ubiegłym roku przeprowadzono 180 wywiadów, zebrano 2800 argumentów, zorganizowano 18 spotkań z mieszkańcami i stworzono 93 pomysły na innowacje. Wyzwalanie efektywnych zmian społecznych, gospodarczych i energetycznych wymaga zaangażowania w nie obywateli. Dlatego badacze projektu Rybnik360 zjechali nawet pod ziemię, by usłyszeć i zrozumieć perspektywę polskich górników.
- W Rybniku było już wiele projektów – europejskich, włączających mieszkańców. Rybnik360 to jednak nie projekt. To uruchomienie procesu – procesu wieloletniej transformacji, która będzie decydowała o codzienności każdego rybniczanina i każdej rybniczanki. Zmiany w Rybniku muszą nastąpić - od tego, co zrobimy teraz zależy, czy będą to zmiany na lepsze czy na gorsze. Dlatego my uruchamiamy transformację świadomą – po to, aby jej efekt był jak najlepszy. Wykorzystujemy przy tym innowacyjną, autorską metodologię EIT Climate-KIC. Jej kluczowymi filarami są: dogłębne rozumienie potrzeb i dopasowanie do nich, współtworzenie rozwiązań i innowacje dotyczące wielu sfer jednocześnie – przekonuje Aneta Skubida, prowadząca projekt po stronie unijnej organizacji EIT Climate-KIC.
Pierwsze efekty prac projektowych wskazują na potrzebę mieszkańców na między innymi: rewitalizację dzielnic pogórniczych (przestrzenna i społeczna), doradztwo w zakresie termomodernizacji i wymiany źródeł ciepła, stworzenie innowacyjnych programów aktywizacji zawodowej i przekwalifikowania, rozwinięcie nowych sektorów biznesowych, dla których jest miejsce w nowej wizji miasta, w tym zwłaszcza: „zielonych” (OZE, termomodernizacje, czysty transport itd.), „białych” (medyczne), „srebrnych” (usługi opiekuńcze), IT, przemysł 4.0., sektor finansowy, BPO i in. oraz rozwijanie terenów zielonych, podnoszących jakość życia, neutralizujących smog i gazy cieplarniane.