Przedstawiciele korporacji samorządowych spotkali się z dziennikarzami 21 listopada pod Kancelarią Prezesa Rady Ministrów. Chcieli w ten sposób zwrócić uwagę na konieczność podjęcia przez premiera Mateusza Morawieckiego rozmów o finansach samorządowych. Przypomnieli, że wielokrotnie prosili go o spotkanie i dyskusję. Pół roku temu, w połowie maja szefowie wszystkich korporacji samorządowych wchodzących w skład Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wystosowali do premiera apel o podjęcie rozmów, bo sytuacja staje się coraz bardziej poważna. Od tego czasu minęło już 6 miesięcy, a premier nie znalazł czasu na rozmowę, choć w swoim expose mówił dużo i ciepło o samorządach.
Propozycja rozmów i rozwiązań
Wiceprezydent Warszawy Michał Olszewski przypomniał, że już w maju samorządowcy zaproponowali premierowi rozwiązanie problemów finansowych JST, przez np. podniesienie udziału samorządu w podatku PIT czy CIT lub przyznanie udziałów w podatku VAT. Do rozmów niestety nie doszło. - Warszawa jest największym samorządem w Polsce i teoretycznie mamy najbliżej, żeby zapukać do pana premiera i poprosić o spotkanie, ale skutek odnosimy taki sam jak w przypadku wójta Terespola, który stoi obok mnie. Pod tym kątem jesteśmy równo traktowani - powiedział wiceprezydent.
Dziś wszystkie samorządy przygotowują budżety na 2020 rok i mają z tym większe lub mniejsze problemy. W najlepszym wypadku oznacza to zamrażanie wydatków na obecnym poziomie, jak w Warszawie, w najgorszym – konieczność zaciągania kredytów na wynagrodzenia nauczycieli.
Dane finansowe
– Sytuacja finansowa samorządów jest bardzo zła, a będzie tragiczna. Tylko w 12 największych polskich miastach zadłużenie rok do roku 2019 do 2020 ma wzrosnąć o 3,6 mld zł, powiedział Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku.
Z kolei dla Warszawy obniżenie podatku PIT czy zniesienie go dla osób poniżej 26. roku życia, zwiększone tzw. Janosikowe (czyli wpłaty bogatszych JST na rzecz biedniejszych), zbyt niska subwencja oświatowa skutkują zmniejszeniem dochodów o 1,2 mld zł w 2020 r. Drastycznie rosną koszty oświaty – stolica wyda w przyszłym roku prawie 5 mld na to zadanie z 17-miliardowego budżetu. Z roku na rok edukacja pochłania coraz większą część samorządowych budżetów.
Nadzieja z exposé
W exposé premiera pojawiło się wiele propozycji zmian, których nie da się zrealizować bez samorządu, dotyczących np. ochrony środowiska, edukacji czy ochrony zdrowia. Jeśli więc poważnie potraktować słowa premiera, to należy samorządy wzmacniać, a nie osłabiać, uważa Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP ds. legislacji. - W exposé premier mówił, że rząd generalnie kocha samorządy. My przez ostatnie 4 lata tej miłości w ogóle nie czujemy. Wręcz czujemy się jak dzieci mniej kochane – powiedział Wójcik. Dodał też, że samorządowcy chcą mieć możliwość partnerskiej rozmowy z premierem, by móc mu powiedzieć o problemach, z jakimi się borykają i pokazać na danych finansowych prawdziwą sytuację finansową JST.

hh