Współpraca partnerska oraz aktualne wyzwania stojące przed samorządami Polski i Francji były głównymi tematami spotkania, które odbyło się w Krakowie 28 marca br. Wzięło w nim udział blisko 50 uczestników. Zorganizowała je Ambasada Francji w Polsce, Francuska Sekcja Rady Gmin i Regionów Europy (AFCCRE) oraz Związek Miast Polskich.

Otwierając spotkanie, Prezydent Krakowa i Wiceprezes Związku Miast Polskich, prof. Jacek Majchrowski wspomniał o bogatym, wieloletnim doświadczeniu jego miasta we współpracy z francuskimi miastami bliźniaczymi – Orleanem i Bordeaux: „Na przestrzeni minionych lat mieliśmy okazję wielokrotnie korzystać z doświadczeń naszych francuskich partnerów. Wspólnie omawialiśmy m.in. problemy dotyczące ochrony środowiska, dzieliliśmy się dorobkiem artystycznym i kulturalnym, rozmawialiśmy o kwestiach związanych z zarządzaniem przestrzenią miejską, racjonalnym wykorzystywaniem energii ze źródeł odnawialnych, polityką transportową, czy edukacją ekologiczną. Dzieliliśmy się też wiedzą i doświadczeniem w tak ważnej dla nas dziedzinie, jak ochrona dorobku historycznego. Cieszę się, że kolejnym obszarem, w którym możemy się wzajemnie wspierać jest zieleń miejska. Przyjaźń łącząca Kraków z Bordeaux i Orleanem zawsze miała duże znaczenie dla lokalnych społeczności, dla funkcjonujących w naszych miastach organizacji młodzieżowych i instytucji kultury, dla środowisk naukowych i biznesowych, gospodarczych. Poprzez tę przyjaźń wspólnie wnosiliśmy własny skromny wkład w umacnianiu bardzo pięknych i bardzo mocnych więzi łączących od stuleci Francję i Polskę. Tym bardziej cieszę się więc ze spotkania, które potwierdza naszą bliską współpracę i daje impuls do kolejnych działań.”

Frederic De Touchet, Konsul Generalny Republiki Francuskiej mówił o blisko 400 partnerstwach pomiędzy polskimi i francuskimi samorządami, wielu z nich bardzo aktywnych, w których nie budżety, czy oficjalne umowy są warunkiem udanej współpracy, a zaangażowanie poszczególnych osób. „Odwaga, szacunek i odpowiedzialność to główne zasady, którymi kierują się miasta i regiony w swojej współpracy.”

Podczas dyskusji na temat stanu debaty europejskiej dominowały głosy mówiące, że wielu Europejczyków z coraz większą rezerwą podchodzi do procesów rządzących UE. Marek Kołodziejski z Biura Parlamentu Europejskiego w Polsce podkreślał, że ludzie często nie są zainteresowani Unią Europejską i myślą, że to, co jest nam dane, jest już na zawsze. Sprzedajemy UE jako wspólnotę korzyści, a warto też sprzedawać Unię jako wspólnotę solidarności. Solidarność to nie tylko dzielenie się korzyściami ale przede wszystkim pomoc, kiedy są problemy i pojawiają się wyzwania przerastające państwo członkowskie.

Christophe Chaillou, Dyrektor Generalny AFCCRE podkreślał, że zmienia się postrzeganie Unii Europejskiej . Dzisiaj we Francji duża część opinii publicznej podchodzi z rezerwą do procesów rządzących UE uważając, że nie jest ona w stanie podjąć się coraz liczniejszych wyzwań i jest nieskuteczna, co przekłada się też na płaszczyznę polityczną, dającą coraz większe możliwości ruchom populistycznym, nacjonalistycznym.

Uczestnicy wymieniali też doświadczenia dotyczące reform decentralizacyjnych. We Francji od stycznia 2016 roku, obowiązuje nowy podział terytorialny. Liczba regionów zmniejszyła się z 22 do 13. Reforma terytorialna ma na celu zwiększenie efektywności państwa poprzez wzmocnienie zarządzania strategicznego w głównych regionach Francji, modernizację usług publicznych, poprawę dostępności terytoriów oraz wzmocnienie terytorialnej spójności społecznej. Podział funkcji i kompetencji każdego z regionów z założenia ma być bardziej przejrzysty, a zarządzanie jednostkami terytorialnymi uproszczone. Pomimo zasadności reform z punktu widzenia poprawy francuskiej gospodarki, reforma nie spotkała się z aprobatą wszystkich regionów. Przykładem jest choćby Alzacja, która niepokoi się o utratę swojej tożsamości kulturowej. Pomimo nowego podziału, pozostało jednak jeszcze wiele do zrobienia. Następnym etapem będą prace nad konsolidacją kompetencji regionów i departamentów.

W Polsce patrzymy na reformy francuskie także z perspektywy Ukrainy. Problem, z którym muszą zmierzyć się Ukraińcy to łączenie się małych gmin. Proces ten odbywa się tam dobrowolnie, ale bardzo powoli. I choć to polską reformę decentralizacyjną uważają za wzór, to ta część francuskiego doświadczenia, która dotyczy zwłaszcza łączenia małych gmin, może być dla Ukrainy bardzo ciekawa.

Komentowano też sytuację polskich samorządów. Podkreślano, że znajdujemy się dzisiaj w Polsce w trudnej sytuacji pod względem politycznym. Większość w Parlamencie po raz pierwszy po 89 r. zdobyła jedna partia, która nigdy nie kryła swoich centralistycznych pomysłów. Napotkało to na opór w gminach. Zaniepokojenie budzą zwłaszcza proponowane zmiany, które spowodują ograniczenie praw zagwarantowanych w konstytucji, jak np. ograniczenie kadencyjności prezydentów i burmistrzów.

Spotkanie było również okazją do zaprezentowania wieloletniego dorobku we współpracy Lublina z Nancy oraz Orleanu i Krakowa.