Podczas posiedzenia Zarządu ZMP w Łodzi 17 lutego, członkowie Zarządu Związku dyskutowali na temat działań związanych z zapowiadanymi zmianami systemowymi w samorządach, przyjęli Kartę Samorządności oraz negatywne stanowisko w sprawie ustroju miasta stołecznego Warszawy.
Wiele niepokoju w środowisku samorządowym wzbudzają pomysły rządzących dotyczące ograniczenia liczby kadencji w samorządzie, ustawy „warszawskiej” czy sytuacji wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. – Miesiąc temu wyraziliśmy się krytycznie o zmianach planowanych w ordynacji wyborczej. Są niekonstytucyjne. Rząd mówi o sitwach i klikach w samorządzie. To oszczerstwo. Poprosiłem prokuratora generalnego o podanie liczby spraw prowadzonych przeciw samorządowcom. Okazało się, że nie prowadzi się takich statystyk. Według moich danych to zjawisko marginalne – mówił na spotkaniu Zygmunt Frankiewicz, prezes Związku Miast Polskich. Prezydent Gliwic podkreślał, że kluczem do sukcesu miast i gmin jest stabilna władza, dlatego zapowiedział: – Musimy walczyć o dobre imię samorządu, który jest lepiej oceniany niż Sejm, premier czy prezydent. Trwa mobilizacja środowiska. Stawimy opór polityczny. W trakcie dyskusji, odnosząc się do planów rządu, mówiono o totalnym zamachu na samorządy, dyktaturze i w związku z tym o konieczności zaostrzenia działań Związku w obronie samorządności.
Przedstawiciele miast zasiadający w Zarządzie przyjęli, jako wstęp do dalszych działań, Kartę Samorządności, którą będą mogły podpisać wszystkie samorządy w Polsce. - To kręgosłup naszego działania. Tezy w niej zawarte są dla nas oczywiste, ale dla osób z zewnątrz nie zawsze – stwierdził Z. Frankiewicz. Zmiany w ustawach dotyczących podstaw polskiego samorządu, które są obecnie proponowane bez żadnych konsultacji ze stroną samorządową, mogą podważyć ustrój państwa. - Rzetelnie opiniujemy projekty, aby prawo było lepsze, ale ważne rzeczy dotyczące samorządu są procedowane poza nami, dlatego nie powinniśmy tego akceptować – akcentował prezes ZMP. Samorządowcy domagają się w Karcie, aby rządzący oraz stanowiący prawo przestrzegali i szanowali konstytucyjne zasady ustroju naszego państwa, dlatego należy je przypomnieć. Ich zdaniem, ograniczenie praw wyborczych obywateli, pozbawienie przedstawicieli mieszkańców gmin samodzielności w realizacji zadań publicznych, swobody w gospodarowaniu ich wspólnym majątkiem, wolności we współdziałaniu z innymi jednostkami spowoduje zahamowanie rozwoju lokalnego, zgodnego z oczekiwaniami mieszkańców.
Zarząd ZMP postanowił też zmienić wcześniej ustalony porządek obrad Zgromadzenia Ogólnego Związku Miast Polskich. Do programu został wprowadzony punkt przewidujący dyskusję o sytuacji samorządu terytorialnego oraz wypracowanie stanowiska środowiska samorządowego w tej sprawie.
Członkowie Zarządu ZMP negatywnie zaopiniowali projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Projekt poselski, w opinii samorządowców z miast, powstał bez konsultacji z zainteresowanymi, zwłaszcza z gminami, które – według art. 164 ust. 1 Konstytucji RP – są podstawowymi jednostkami samorządowymi, i jest niezgodny z podstawowymi zasadami samorządu terytorialnego, objętymi gwarancjami konstytucyjnymi. Został też przedstawiony bez innych, nieodzownych projektów aktów prawnych, w tym dotyczących finansowania nowej, „metropolitalnej” JST. Związek Miast Polskich stoi na stanowisku, że przyjmowane rozwiązania powinny spełniać uniwersalne wymogi, pozwalające na budowanie współpracy autonomicznych gmin i powiatów, w drodze konsensusu społecznego i z uwzględnieniem opinii społeczności lokalnych. Zarząd Związku domaga się poszanowania woli mieszkańców oraz stanowisk - miasta stołecznego Warszawy, 15 innych miast członkowskich Związku oraz pozostałych gmin i powiatów położonych na obszarze metropolii warszawskiej.
Pozytywnie oceniono natomiast przygotowany przez Ministerstwo Zdrowia projekt założeń do projektu ustawy o jakości w ochronie zdrowia i bezpieczeństwie pacjentów. To pierwsza w historii polskiego systemu ochrony zdrowia próba kompleksowego rozwiązania wprowadzającego mechanizmy zarządzania ryzykiem działalności medycznej i nakierowanego na podnoszenie jakości udzielanych świadczeń oraz poprawę bezpieczeństwa pacjenta. W przyjętym stanowisku podkreślono jednak, że założenia zawierają ogólnikowe sformułowania, dlatego sformułowanie ostatecznej opinii będzie możliwe po otrzymaniu projektu ustawy. Zwrócono również uwagę, że poważnym mankamentem jest nieuwzględnienie w ocenie skutków regulacji kosztów, jakie będą musiały ponieść podmioty lecznicze na wdrożenie narzędzi podnoszenia jakości świadczonych usług.
Członkowie Zarządu ZMP zwrócili się o wpisanie do Rozporządzenia Rady Ministrów z 15 maja 2004 roku Drogi Krajowej nr 12 na odcinku od Piotrkowa Trybunalskiego do zachodniej granicy Polski, jako drogi ekspresowej. Poparli tym samym wieloletnie starania Stowarzyszenia Jednostek Samorządu Terytorialnego Na Rzecz Budowy Drogi Ekspresowej S 12, które zrzesza gminy i powiaty z województw mazowieckiego, wielkopolskiego, łódzkiego i lubelskiego. Budowa tej drogi ułatwi wymianę handlową z Ukrainą i stworzy impuls do ożywienia sytuacji społeczno-ekonomicznej na terenach zapóźnionych gospodarczo i charakteryzujących się wysokim bezrobociem.
Zarząd przyjął i poparł Apel Rady Miasta Łodzi do ZMP w sprawie wsparcia samorządów w walce z niską emisją. – Samorządy nie poradzą sobie z problemem same, dlatego liczą na współpracę z rządem - mówił Tomasz Kacprzak, przewodniczący RM w Łodzi i członek Zarządu ZMP. Zaznaczył, że przyczyną smogu jest często słaba jakość paliwa oraz palenie przez mieszkańców śmieci. Wspólny projekt rządu i samorządu powinien uwzględniać m.in. system dopłat do ekologicznego paliwa. Zarząd postanowił, że miasto Łódź może dołączyć do zespołu doradczego przy Ministrze Środowiska, który pracuje już od pewnego czasu nad wypracowaniem skutecznych rozwiązań w walce ze smogiem. Jak podkreślali samorządowcy, sytuacja w miastach 25 lat temu była dużo gorsza, ale obecnie też jest wciąż wiele do zrobienia, dlatego zwrócą się z tym apelem do władz centralnych.
Joanna Proniewicz
rzecznik prasowy ZMP