Zarząd Związku Miast Polskich zaapelował podczas posiedzenia w Serocku, 21 marca 2017 r., o podjęcie jak najszybszych kroków zmierzających do zmiany aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących wycinki drzew oraz danie samorządom większych możliwości ochrony zieleni, w ich granicach administracyjnych.

Powstrzymać niszczenie zieleni

ZMP kieruje apel do rządu i parlamentarzystów o podjęcie pilnie działań zmierzających do zmiany przepisów ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach, w części dotyczącej wycinki drzew. Nowelizacja tych ustaw z grudnia 2016 roku, wprowadzona w błyskawicznym tempie i bez konsultacji społecznych, skutkuje nadmierną i niekontrolowaną wycinką drzew.

Członkowie Zarządu Związku dostali do zaopiniowania trzy projekty ustaw o ochronie przyrody - autorstwa posłów PO, PiS i Nowoczesnej. Zdaniem samorządowców z miast, konieczne jest w pierwszej kolejności natychmiastowe i szybkie powstrzymanie wycinki drzew (co wprowadza nowelizacja ustawy przygotowana przez PO). Następnie proponują przeprowadzenie dyskusji na temat przepisów regulujących te kwestie i wypracowanie racjonalnych rozwiązań. Przepisy dotyczące wycinki drzew należy nie tylko opracować wspólnie z samorządami terytorialnymi oraz korzystać z wypracowanych w przeszłości i uzgodnionych rozwiązań prawnych. „Samorządy powinny zostać wyposażone w narzędzia prawne do regulacji zasad wycinki z poszanowaniem zarówno praw właścicieli, jak i społeczności lokalnej. Jesteśmy przekonani, że samorządy lokalne najlepiej określą zasady ochrony przyrody na swoim terenie”– czytamy w stanowisku.

Swoboda w strefach

Negatywnie zaopiniowano projekt ustaw o zmianie ustawy o drogach publicznych, będący inicjatywą ustawodawczą Senatu RP, który uniemożliwia pobieranie opłat w strefach płatnego parkowania w soboty (zmiana art. 13 b ust. 1). Samorządowcy podkreślali, że zapis ten nie poprawia sytuacji komunikacyjnej w miastach i nie uwzględnia specyfiki miast uzdrowiskowych i turystycznych, które właśnie w ten dzień przeżywają oblężenie odwiedzających. W ich opinii, to rada gminy powinna ustalać dni, w których pobierane są opłaty za postój pojazdów w strefach płatnego parkowania na jej terenie (z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy). Zwracano też uwagę na wysokość maksymalnej stawki (3 zł za godzinę), która jest niewystarczająca. Najlepszym rozwiązaniem byłoby pozostawienie samorządom swobody i elastyczności w kreowaniu polityki parkingowej (tworzenie stref, reguł ruchu samochodów i ich postoju).

Uwagi do mieszkaniowej rewolucji

Wiele uwag – w tym negatywnych - dotyczyło zapisów projektu zmiany ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Ustalono, że wszystkie zostaną przekazane do Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. Chociaż wiele propozycji jest zgodnych z postulatami Komisji Gospodarki Mieszkaniowej i Przestrzennej ZMP, samorządowcy oceniali, że projekt w tej wersji nie jest jednak korzystny dla gmin.

Jako przykład warto podać art. 18, mówiący o roszczeniu wobec gminy z powodu niedostarczenia pomieszczenia tymczasowego na realizację wyroku eksmisyjnego, który bardzo poważnie obciąży budżety gmin. Szczególnie że wykreślono zapisy umożliwiające eksmisję do noclegowni czy schroniska. Gminy będą zmuszone do utworzenia zasobu pomieszczeń tymczasowych, co znacznie spowolni realizację eksmisji. Proces wykonywania wyroków eksmisyjnych wydłuży też przepis obligujący gminę do zamieszczenia informacji o zaskarżeniu prawidłowości oferty najmu socjalnego, a to wiąże się z koniecznością wypłacania odszkodowania właścicielowi za niedostarczenie lokalu do czasu złożenia oferty. Niekorzystnym rozwiązaniem jest również pozostawienie obligatoryjnego przyznania przez sąd uprawnienia do najmu lokalu socjalnego dla osób bezrobotnych, czasowe wynajmowanie lokali komunalnych, które może zwiększać obowiązki gmin, a także brak możliwości samodzielnego decydowania przez gminę o sposobie gospodarowania lokalami o powierzchni powyżej 80 mkw przez wprowadzenie norm.

Zbędne uregulowanie przekształceń

Negatywnie oceniono kolejną wersję projektu ustawy (Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa) o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów. Miasta zgłosiły wiele uwag i zastrzeżeń, ogólnych i szczegółowych. Wejście w życie tej regulacji powoduje wywłaszczenie JST z własności gruntów bez godziwej rekompensaty, czyli pozbawienie dochodów własnych. Dlatego Zarząd ZMP po raz kolejny negatywnie zaopiniował ten projekt, jako zbędną nadregulację prawną. Miasta i gminy od dawna są wyposażone w narzędzia prawne, umożliwiające przekształcanie użytkowania wieczystego gruntów we własność. Odgórne wywłaszczenie gmin Trybunał Konstytucyjny uznał już raz za niekonstytucyjne (wyrok z dnia 10 marca 2015 r.).

Joanna Proniewicz
rzecznik prasowy ZMP