Komunikat nr 1 Dyrektora Biura ZMP
w sprawie reagowania polskich miast na rozwój sytuacji w Ukrainie

W związku z napiętą i dynamiczną sytuacją w Ukrainie pojawiają się pytania o naszą rolę w tej sytuacji. Związek – zgodnie ze swoim Statutem – działa w zakresie dotyczącym spraw żywotnych dla samorządu miejskiego, ale nie dysponuje umocowaniami ani narzędziami, za pomocą których moglibyśmy bezpośrednio reagować na te okoliczności. Rozumiemy jednak zainteresowanie naszych miast wydarzeniami w sąsiednim, zaprzyjaźnionym kraju, z którym polskie miasta, powiaty i regiony mają około 500 porozumień o współpracy. Sami także mamy dobre doświadczenia we współdziałaniu ze Związkiem Miast Ukrainy, a nawet z władzami w Kijowie – w okresie wczesnego etapu przygotowań do reformy samorządowej w Ukrainie. Z uznaniem odnosiliśmy się do wysiłków podejmowanych przez naszych Przyjaciół z Ukrainy w reformowaniu swoich struktur państwowych i administracyjnych.

Uważamy, że władze polskich miast powinny podejmować działania – zarówno z inicjatywy władz centralnych jak i własnej – które pozwolą przygotować je na ewentualne wyzwania, w tym związane z możliwym napływem uchodźców. Chcemy też zachęcić do wyrażania solidarności z ukraińskimi miastami oraz Ukraińcami, którzy mieszkają już w Polsce czy mogą tu przyjechać.

Nawiązując do wypowiedzi medialnej wiceszefa MSWiA, Pawła Szefernakera, który infor­mował o przygotowanych przez rząd planach działań w obliczu ewentualnego napływu uchodźców z Ukra­iny, szukających schronienia w naszym kraju, sugerujemy miastom członkowskim ZMP spraw­dzenie gotowości własnych struktur zarządzania kryzysowego, będących w kompetencjach JST. Jeśli okaże się to przydatne, zorganizujemy bieżącą wymianę doświadczeń w tym zakresie.

Wiedząc o podniesieniu przez rząd stopnia zagrożenia atakami w cyberprzestrzeni na trzeci poziom, podkreślamy, że wiele zależy tutaj od nas. Niezbędne jest nie tylko sprawdzenie stanu zabezpieczeń szczególnie w jednostkach wchodzących w skład infrastruktury krytycznej, która zapewnia dostarczanie podstawowych usług publicznych mieszkańcom, ale także bieżące monitorowanie potencjalnych zagrożeń.

Zachęcamy do okazania gestów solidarności przez miasta polskie, które mają wśród swoich partnerów miasta ukraińskie, w postaci pozostawania z nimi w stałym kontakcie czy udzielenia pomocy, o którą mogą poprosić. Jeśli jest to możliwe, warto odnowić relacje z jednostkami, z którymi przed reformą w Ukrainie była wcześniej prowadzona współpraca partnerska, a które po reformie stały się częściami większych gmin (hromad). W obecnej sytuacji możemy zacieśnić kontakty partnerskie, okazując zainteresowanie potrzebnym i możliwym wsparciem.

Chcemy ponadto zasygnalizować Państwu, że w z związku z możliwym napływem uchodźców z Ukrainy, ze względu na liczną już teraz obecność Ukraińców w naszym kraju, może pojawić się w naszym systemie edukacyjnym wielu nowych uczniów, na których przyjęcie warto być przygoto­wanym. Szczególną uważność i wrażliwość odpowiednie służby miejskie powinny wykazać także w stosunku do Ukraińców, którzy mieszkają w naszym kraju i zmagają się z rozdzieleniem rodzin, niepewnością i lękiem.

Poznań, 22 lutego 2022 r. 

(-) Andrzej Porawski