W piśmie do posła Tomasza Ławniczaka, przewodniczącego Komisji STiPR oraz sekretarzy Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, prezes ZMP uzasadnił negatywną opinię:

Obecny model współpracy samorządu i rządu oraz zasady wyłaniania reprezentacji strony samorządowej w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego funkcjonują od r. 1993, początkowo na podstawie rozporządzeń premierów, a od 2005 r. na podstawie ustawy.

Uzasadnieniem dla kształtu strony samorządowej było zawsze umożliwienie przedstawiania swojego stanowiska różnym kategoriom jednostek samorządu terytorialnego, których problemy i interesy są zróżnicowane, a w niektórych kwestiach nawet odmienne i rozbieżne. W pracach legislacyjnych to zróżnicowanie wymaga zawsze rozpoznania i rozpatrzenia, aby prawo dotyczące samorządu terytorialnego uwzględniało potrzeby różnych społeczności lokalnych i regionalnych.

Trzeba podkreślić, że stowarzyszenia regionalne, zarówno współdziałające w OPOS jak i pozostałe, reprezentują samorządy lokalne (gminy i powiaty) i odgrywają znaczącą rolę w dialogu z władzami swoich regionów i wojewodami. Poprzez OPOS, który od lat korzysta ze statusu obserwatora, mogą dodatkowo uczestniczyć w dialogu na szczeblu ogólnopaństwowym. Ponadto wiele jednostek jest członkami tak stowarzyszeń regionalnych jak i ogólnopolskich. Nie jest także możliwe, by OPOS wyznaczał przedstawicieli do Komitetu Regionów UE, ponieważ – zgodnie z przepisami – mogą ich wyznaczyć tylko organizacje zrzeszające bezpośrednio jednostki samorządu terytorialnego, a nie stowarzyszenia tych jednostek.

Organizacja reprezentująca wszystkie kategorie JST, jaką jest ZSP, będzie z założenia „uśredniała” opinię swoich członków albo uwzględniała stanowisko tych jednostek, które mają w niej przewagę liczebną. Nie sposób jednak nie zauważyć również, że ZSP zrzesza przede wszystkim samorządowców z jednej partii. Jego założyciele wprost podkreślali, że przynależność do PiS albo popieranie tej partii jest kryterium członkostwa w stowarzyszeniu. Uważamy, że przynależność partyjna nie powinna być wyznacznikiem działalności stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego.

Powołanie się w uzasadnieniu projektu na przykład organizacji skandynawskich jest nietrafny (Dania – dwa związki, Finlandia – szczebel regionalny sam w sobie jest reprezentacją gmin, więc tylko one mają swoje stowarzyszenie). Ponadto można przywołać przykłady innych państw europejskich, w których nadal działają związki reprezentujące różne kategorie JST (Niemcy, Austria, Hiszpania, Szwajcaria, Włochy). Całkowicie nietrafny jest przykład CEMR, która zrzesza narodowe stowarzyszenia JST (jej członkami z są ZMP i ZPP), przypominając w skali europejskiej OPOS. CEMR nie jest reprezentowany w strukturach UE.

Załączniki:
Pismo Prezesa ZMP