Mechanizm warunkowości nie jest po to, aby zastępować procedurę art. 7, tylko koncentruje się na ochronie interesów finansowych i budżetowych UE. W jego realizacji nie będzie uznaniowości, tylko „twarde dowody” – słyszymy z ust polityków po tzw. kompromisie ws. budżetu UE.

Byliśmy i jesteśmy przeciw uznaniowości. Domagaliśmy się odejścia od uznanio­wości w usta­wach regulujących różne sfery życia (budownictwo, wspieranie rozwoju), jako zasadni­czego kierunku walki z zagrożeniem korupcyjnym.

Zawsze byliśmy przeciwnikami uznaniowości w udzielaniu wsparcia ze środków publicznych, kierowanych do różnych podmiotów w celu zachęcania ich do rozmaitych działań prorozwojowych.

Ostatnie doświadczenia w zakresie finansów publicznych skłaniają nas do ponow­nego posta­wienia postulatu odejścia od uznaniowości w transferach środków publicznych, pozostających w dyspozycji rządu. Kolejne ubytki w dochodach włas­nych gmin, powiatów i województw są „rekompensowane” wzrastającymi kwota­mi dotacji celowych, przyznawanych według niejas­nych kryteriów, co skutkuje:

- ograniczeniem samodzielności społeczności lokalnych w kształtowaniu rozwoju lokalnego,
- pogłębianiem się patologii kumoterstwa[1] i klientelizmu[2].

Dotyczy to rozdziału środków z tworzonych ostatnio nowych funduszy celowych (drogi lokalne, inwestycje lokalne).

Analizę tego zjawiska w odniesieniu do Funduszu Dróg Lokalnych przedstawił w raporcie dla „Wspólnoty” prof. Paweł Swianiewicz.

Niepokojące są pierwsze reakcje na opublikowane ostatnio listy projektów, które otrzymają dofinansowanie z drugiej części Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Domagamy się, by zostały opublikowane pełne listy wniosków złożonych do tego Funduszu, by można było ocenić, według jakich kryteriów dokonano ich selekcji. W państwie demokratycz­nym po każdym naborze wniosków publikuje się listy wniosków, ze wskazaniem rozpatrzonych pozytywnie i negatywnie (zasada przejrzystości finansów publicznych).

Proponujemy także, by rozdział środków unijnych, zgodnie z zawartym w UE kompromisem, zwalczającym uznaniowość, był dokonywany pod nadzorem niezależnej agencji, współkontrolo­wanej przez samorządy, na podstawie wcześniej określonych, jasnych kryteriów.

Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP

[1] Kumoterstwo – wzajemne popieranie się ludzi związanych przynależnością do jakiejś grupy czy pokrewieństwem, zwykle dla osiągnięcia pozycji społecznej lub korzyści materialnych, nie opierające się na ocenie wartości tych osób, lecz na fakcie znajomości. Kumoterstwo jest pojęciem nieco szerszym niż nepotyzm, gdyż dotyczy nie tylko krewnych, ale znacznie częściej przyjaciół i znajomych. Kumoterstwo jest na tyle powszechnym zjawiskiem na całym świecie, że w demokratycznych państwach postuluje się przezroczystość wszelkich procedur w życiu publicznym. O wspieranie znajomych oskarżani są nawet politycy z pierwszych stron gazet, jak prezydenci i premierzy. Jedną z najważniejszych międzynarodowych organizacji realizujących walkę z korupcją i nepotyzmem jest Transparency International.

[2] Klientelizm – układ nieformalnych zależności typu ekonomiczno-politycznego, w ramach których wpływo­wy decydent polityczny (lub zasobny dysponent dóbr ekonomicznych) – (patron) roztacza opiekę nad osobą (lub grupą społeczną) – (klientela) w zamian za poparcie polityczne. Zjawisko klientelizmu jest powszechnie uznawane za formę patologii społecznej, ponieważ narusza formalne i oficjalne reguły gry politycznej i ekonomicznej. Powiązania typu klientelistycznego zaburzają prawidłowy (z punktu widzenia obowiązują­cych urządzeń i instytucji społeczno-politycznych) proces dystrybucji dóbr politycznych i ekonomicznych, doprowadzając do powstania szarej strefy nie podlegającej ogólnospołecznej kontroli. Zjawiskami pokrew­nymi są zjawiska nepotyzmu oraz kumoterstwa.

Źródło definicji - Wikipedia