Zarządzanie miastem i gminą miejsko-wiejską w modelu partnerstwa i współpracy - adaptacja do warunków ukraińskich

Przedsięwzięcie, współfinasowane było ze środków polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, zrealizowane przez Związek Miast Polskich (ZMP) i Związek Miast Ukrainy (ZMU), w partnerstwie z miastem Płock.

Założeniem projektu był transfer polskich doświadczeń zarządzania miastem w modelu partnerstwa i współpracy do samorządów ukraińskich, zwłaszcza nowo powstających OTG (połączonych gromad). Jako narzędzie wdrażania w/w założeń wybrano formę warsztatową, realizowaną w poszczególnych samorządach.
Wzmocnienie kompetencji kadr pracujących w ukraińskich samorządach służyło wsparciu procesu decentralizacji na Ukrainie. Długofalowym efektem projektu ma być pogłębienie istniejącej i stymulowanie nawiązania nowej współpracy partnerskiej przez samorządy uczestniczące w projekcie.
Realizując wcześniejsze projekty Związek Miast Polskich zidentyfikował, we współpracy ze Związkiem Miast Ukrainy (ZMU), potrzebę wsparcia kompetencyjnego współpracy miast średnich z ich otoczeniem wiejskim oraz wsparcia rozwoju instytucjonalnego nowo tworzących się w każdym roku tzw. połączonych gromad (OTG).
Od 2014 r. na Ukrainie wprowadzane są reformy decentralizacyjne, obejmujące przekazywanie kompetencji do dostarczania usług publicznych dotąd realizowanych przez struktury rządowe (obwody i rejony) do gmin – pod warunkiem, że mają potencjał realizacji usług. Są to zatem wszystkie miasta obwodowe i rejonowe oraz gminy miejsko-wiejskie, które się dobrowolnie połączyły i których jest już 876, a zostały utworzone z 36,6% dotychczas funkcjonujących niewielkich samorządów gminnych na Ukrainie (wg danych ze stycznia 2019 r.). Jednym z liderów tego procesu jest obwód żytomierski.
W ślad za nowymi zadaniami i obowiązkiem dostarczania nowych usług dla mieszkańców idą znaczące środki na pokrycie ich kosztów oraz na inwestycje. Problemem, szczególnie połączonych gromad, jest jednak słabość instytucjonalna i zarządcza oraz niskie kompetencje kadry – co sygnalizował Związek Miast Ukrainy.

Projekt realizowany był w Polsce i na Ukrainie.
Po stronie polskiej w projekcie uczestniczyły miasta: Płock, Grodzisk Mazowiecki i Gąbin.
Po stronie ukraińskiej uczestniczyły trzy miejscowości obwodu żytomierskiego: miasto Żytmomierz, Emilczyńska OTG i Stanisziwska OTG.

Okres realizacji: kwiecień- grudzień 2018

• Warsztat wprowadzająco-metodologiczny na Ukrainie, Żytomierz 24 i 25 maja 2018 – z udziałem przedstawicieli polskich i ukraińskich samorządów uczestniczących w projekcie, ZMP i ZMU, konsultanta ukraińskiego. Uczestnicy: 21 osób: 15 przedstawicieli ukraińskich samorządów, 1 przedstawiciel Płocka, 2 przedstawicieli ZMP (w tym konsultant ds. zarządzania strategicznego), 1 przedstawiciel ZMU, 1 konsultant ukraiński. Celem warsztatu wprowadzająco-metodologicznego była prezentacja i dyskusja uwarunkowań prawnych nowo powstałych ukraińskich OTG w tym nowej perspektywy integracji zarządzania rozwojem regionalnym i lokalnym, jakie wyznacza pakiet regulacji przyspieszających proces decentralizacji, przyjęty w listopadzie 2017 r przez parlament ukraiński.
• Spotkania robocze w samorządach ukraińskich - 2 - 7 lipca 2018
• Wizyta studyjna w polskich miastach - Wizyta trwała 7 dni, wzięło w niej udział 17 osób z Ukrainy (w tym: 14 z samorządów,1 konsultant ukraiński, 2 przedstawiciel ZMU), osoby z polskich samorządów goszczących i eksperci z Płocka oraz koordynator projektu z ZMP.
• Job-shadowing w polskich miastach - W 5-dniowej wizycie w Polsce wzięło udział po 3 kluczowych przedstawicieli administracji 3 samorządów ukraińskich i towarzyszyli oni w pracy swoim polskim kolegom – partnerom z projektu. Formuła job shadowing pomagała w budowaniu kompetencji ukraińskich pracowników samorządowych.
• Upowszechnianie efektów na Ukrainie - Efekty projektu były upowszechniane przez ukraińskie samorządy uczestniczące w projekcie oraz dzięki zaangażowaniu Związku Miast Ukrainy w innych miastach/gminach na Ukrainie poprzez: stronę internetową Związku Miast Ukrainy i profile w mediach społecznościowych, panel dyskusyjny podczas dorocznego spotkania wszystkich członków ZMU we wrześniu 2018.
• W grudniu 2018 projekt został rozszerzony o dwa dodatkowe elementy warsztat podsumowujący realizację projektu oraz przygotowanie broszury pdf w j. ukraińskim, w której zebrano doświadczenia i efekty projektu.